(Tổ Quốc) - Tỷ lệ sinh ở Nhật Bản, vốn đã giảm mạnh trong nhiều năm, tiếp tục ghi nhận thêm mức thấp kỷ lục mới.
Theo hãng CNN, chính phủ Nhật Bản gần đây đang tăng cường các chính sách khuyến khích thanh niên nước này kết hôn và lập gia đình, thậm chí đầu tư thêm cả ứng dụng hẹn hò riêng để các cặp đôi có thể dễ dàng tìm thấy nhau trên mạng trước khi gặp gỡ trực tiếp.
Theo dữ liệu mới do Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi Nhật Bản công bố hôm 7/6, quốc gia này có 123,9 triệu dân nhưng chỉ ghi nhận 727.277 ca sinh vào năm ngoái. Tổng tỷ suất sinh (TFR) giảm từ 1,26 xuống 1,20.
Các em bé tham dự một sự kiện ở Tokyo, Nhật Bản, vào ngày 28/ 4/ 2024. Ảnh: Philip Fong/AFP/Getty Images/File
Để dân số duy trì ổn định, tỷ lệ sinh phải duy trì là 2,1. Tỷ lệ này sẽ duy trì dân số mở rộng, chiếm tỷ lệ lớn trẻ em và thanh niên, như đã thấy ở Ấn Độ và nhiều quốc gia châu Phi.
Tuy nhiên, ở Nhật Bản, tỷ lệ sinh đã ở dưới mức ổn định 2,1 trong nửa thế kỷ. Các chuyên gia lưu ý tỷ lệ sinh nước này đã giảm xuống dưới mức ổn định sau cuộc khủng hoảng dầu mỏ toàn cầu năm 1973, đẩy các nền kinh tế vào suy thoái.
Xu hướng giảm sinh đã tăng nhanh trong những năm gần đây, thậm chí ghi nhận số ca tử vong vượt quá số ca sinh mỗi năm, khiến tổng dân số giảm và gây ra những hậu quả sâu rộng đối với lực lượng lao động, nền kinh tế, hệ thống phúc lợi và cơ cấu xã hội ở Nhật Bản.
Theo Bộ Y tế Nhật Bản, vào năm 2023, cả nước ghi nhận 1,57 triệu ca tử vong – nhiều hơn gấp đôi số ca sinh. Và nhiều người dân cũng không gặp nhiều may mắn trong hôn nhân. Vào năm 2023, số lượng cặp đôi kết hôn đã giảm khoảng 30.000 so với năm trước đó, trong khi số lượng các vụ ly hôn cũng tăng lên.
Các chuyên gia cho rằng tình trạng suy giảm này dự kiến sẽ tiếp tục xảy ra trong ít nhất vài thập kỷ tới và sẽ khó có thể đảo ngược do cơ cấu dân số của đất nước. Ngay cả khi Nhật Bản tăng tỷ lệ sinh trong thời gian tới thì dân số nước này cũng sẽ vẫn giảm cho đến khi tỷ lệ chênh lệch giữa người trẻ và người cao tuổi ngang bằng nhau.
Tiếp cận giải pháp
Mới đây, chính phủ Nhật Bản đã tiếp cận các giải pháp thực tế hơn nhằm giảm bớt những tác động do tỷ lệ sinh thấp. Nhật Bản đã đưa ra các sáng kiến như mở rộng cơ sở chăm sóc trẻ em, trợ cấp nhà ở cho cha mẹ sinh con. Ở một số thị trấn, chính quyền địa phương thậm chí còn trả tiền cho các cặp vợ chồng để sinh con.
Tại thủ đô Tokyo, các quan chức địa phương đang thử nghiệm một chiến thuật mới, có tên gọi là ứng dụng hẹn hò do chính phủ điều hành. Ứng dụng này hiện đang trong giai đoạn thử nghiệm ban đầu và sẽ đưa vào hoạt động chính thức cuối năm nay.
"Hãy sử dụng ứng dụng như bước đầu tiên để bắt đầu tìm kiếm hôn nhân", trang web của ứng dụng viết.
Trang web cũng cho biết hệ thống mai mối thông qua Trí tuệ nhân tạo (AI) sẽ được cung cấp bởi Chính quyền thủ đô Tokyo vào thời gian tới.
Người dùng được yêu cầu thực hiện "bài kiểm tra chẩn đoán các giá trị" nhưng cũng có thêm một tùy chọn để đưa ra những đặc điểm mong muốn cho đối tác trong tương lai.
"Dựa trên những giá trị mà bạn tìm kiếm ở đối tác, những giá trị này có thể được xác định bằng cách thực hiện bài kiểm tra chẩn đoán, AI sẽ giới thiệu cho người dùng một người tương thích. Những gì không thể đo lường qua vẻ bề ngoài, cặp đôi có thể tham gia cuộc gặp gỡ trực tiếp", trang web gợi ý.
Bên cạnh đó, ứng dụng này cũng còn lọt vào mắt xanh của tỷ phú Elon Musk, người đã viết trên X: "Tôi rất vui vì chính phủ Nhật Bản nhận ra tầm quan trọng của vấn đề này. Nếu hành động triệt để không được thực hiện, Nhật Bản (và nhiều quốc gia khác) có thể sẽ kéo theo nhiều hệ luỵ!"
Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng kịch bản này khó xảy ra. Tỷ lệ sinh dự kiến sẽ cân bằng vào một thời điểm nào đó và đất nước sẽ có điều chỉnh hợp lý. Nhật Bản có thể rất khác vào thời điểm đó, từ cơ cấu nhân khẩu học đến nền kinh tế và các chính sách đối nội.
Trang web của ứng dụng hẹn hò nhấn mạnh hôn nhân là một quyết định dựa trên giá trị của mỗi người. Và Chính quyền thủ đô Tokyo đang nỗ lực tạo động lực để mọi người hiểu rằng nếu họ có ý định kết hôn thì hãy thực hiện bước đầu tiên trên ứng dụng trước khi đi tới gặp gỡ xa hơn.
Trang web quy định người dùng phải độc thân, trên 18 tuổi, có mong muốn kết hôn và đang sống hoặc làm việc tại Tokyo.
Trang web cũng liệt kê các biện pháp khác nhau của chính phủ nhằm hỗ trợ các cặp vợ chồng, chẳng hạn như cung cấp thông tin cân bằng giữa công việc và cuộc sống, chăm sóc trẻ em và hỗ trợ nhà ở, sự tham gia của nam giới trong công việc nhà và nuôi dạy con cái cũng như tư vấn nghề nghiệp.
"Chúng tôi hy vọng rằng mỗi người trong số các bạn mong muốn kết hôn sẽ nghĩ về việc trở thành bạn đời xứng đáng với nhau," trang web dẫn tin./.
