(Tổ Quốc) - Việc tạo mưa bằng kỹ thuật "gieo mầm" đám mây đã trải qua nhiều thập kỷ phát triển nhưng vẫn còn là một chủ đề gây tranh cãi.
Theo trang CNBC, nhiệt độ toàn cầu tăng đã gây thêm căng thẳng cho các quốc gia khu vực như Trung Đông, nơi cực kỳ dễ bị tổn thương trước tác động của biến đổi khí hậu.
Quang cảnh thành phố Al Ain của UAE trong sứ mệnh tạo mây vào ngày 31/1/2024, Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất. Ảnh: Andrea Dicenzo | Getty Images News | Getty Images
Các quốc gia này hiện đang phải đối mặt với một vấn đề thiếu nước nghiêm trọng. Lượng mưa trung bình ở Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) ghi nhận dưới 200 mm mỗi năm, trái ngược hoàn toàn với mức trung bình 1.051 mm của London (Anh) và 3.012 mm của Singapore.
Ở UAE, nhiệt độ có thể lên tới 50 độ C (122° F) trong mùa hè, nơi 80% cảnh quan đất nước được bao phủ bởi địa hình sa mạc. Nắng nóng cực độ có thể làm trầm trọng thêm vấn đề khan hiếm nước và hạn chế năng suất nông nghiệp ở nước này.
Liên Hợp Quốc dự đoán đến năm 2025, 1,8 tỷ người trên thế giới sẽ phải đối mặt với tình trạng khan hiếm nước tuyệt đối. Trung Đông nổi bật là một trong những khu vực căng thẳng về nước nhất với khoảng 83% dân số trong khu vực có nguy cơ gặp phải tình trạng căng thẳng về nước ở mức độ cao.
Với tình trạng khan hiếm nước là thách thức cốt lõi của khu vực, quốc gia vùng Vịnh đã triển khai một chương trình nhằm giải quyết vấn đề này.
Kỹ thuật gieo hạt trên đám mây
Để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng về nước ngọt ở các quốc gia vùng Vịnh, trong đó có Ả Rập Xê Út, các nhà chức trách đã khởi động một dự án làm thay đổi cấu trúc của các đám mây để tăng lượng mưa bằng công nghệ tạo mây mưa.
Vào những năm 90 của thế kỷ trước, UAE đã giới thiệu phương pháp tạo mưa, gọi là gieo hạt trên đám mây. Tạo mây là quá trình tăng lượng mưa tạo ra từ các đám mây phía trên, được thiết kế để cải thiện vấn đề thiếu nước ở các khu vực khô cằn xung quanh tiểu vương quốc.
Đến đầu những năm 2000, UAE đã chi tới 20 triệu USD cho nghiên cứu gieo hạt trên đám mây. UAE hợp tác với Trung tâm Nghiên cứu Khí quyển Quốc gia ở Colorado và NASA để thiết lập phương pháp luận cho chương trình gieo hạt trên đám mây.
Chính phủ đã thành lập một lực lượng đặc nhiệm có tên là Trung tâm Khí tượng Quốc gia (NCM) ở Abu Dhabi, nơi thực hiện hơn 1.000 giờ gieo hạt trên đám mây mỗi năm để tăng cường lượng mưa.
NCM có mạng lưới radar thời tiết và hơn 60 trạm thời tiết để quản lý các hoạt động gieo hạt trên đám mây trong nước và giám sát chặt chẽ các điều kiện khí quyển.
Các nhà dự báo thời tiết tại trung tâm này thực hiện quan sát lượng mưa trong các đám mây và xác định các đám mây thích hợp để gieo hạt nhằm mục đích tăng tỷ lệ mưa.
Sau khi phát hiện đúng vị trí đám mây, các nhà dự báo thời tiết sẽ hướng dẫn phi công bay lên không trung bằng chiếc máy bay chuyên dụng được trang bị pháo sáng hút ẩm trên cánh máy bay.
Mỗi ngọn lửa chứa khoảng 1 kg thành phần nguyên liệu muối và có thể mất tới 3 phút để đốt và bắn vào đúng đám mây. Sau khi tác nhân gieo hạt được đưa vào đám mây, các giọt nước tăng kích thước, dẫn đến việc chúng thoát ra dưới dạng hạt mưa.
Tạo mây mưa được coi là một cách khả thi, thân thiện với môi trường để tăng nguồn cung cấp nước ở Ả Rập Xê Út trong tương lai. Chính vì những yếu tố nhân tạo và môi trường mà phương pháp tạo mây mưa được coi là một giải pháp đặc biệt hiệu quả cho khu vực đặc biệt này.
Gieo mầm đám mây
Trong chuyến thăm NCM, Tổng Giám đốc Abdulla Al Mandous nhấn mạnh công nghệ này "dựa trên nền tảng khoa học".
Ông Al Mandous cho rằng chương trình của Abu Dhabi không sử dụng bạc iodua, một loại vật liệu giống tinh thể thường để làm chất gieo hạt ở các nước khác. Vật liệu này đã bị chỉ trích rộng rãi vì những tác động có hại tiềm ẩn đối với môi trường. Tuy nhiên, một số nghiên cứu khác về gieo hạt trên đám mây lại cho thấy không có bằng chứng thiết thực nào chứng minh rằng ở mức độ hiện tại, nó có bất kỳ tác động độc hại nào.
Về vấn đề này, NCM cho biết họ không sử dụng bất kỳ hóa chất độc hại nào.
"Máy bay chuyên dụng của chúng tôi chỉ sử dụng muối tự nhiên và không sử dụng hóa chất độc hại", NCM nhấn mạnh.
Theo ông Al Mandous, trung tâm đã bắt đầu sản xuất chất gieo hạt riêng, gọi là vật liệu nano, một loại muối mịn được phủ oxit titan, hiệu quả hơn những gì hiện đang sử dụng.
"Nó sẽ mang lại cho chúng tôi kết quả hiệu quả gấp ba lần so với pháo sáng hút ẩm", ông Al Mandous nhấn mạnh.
Vật liệu nano hiện đang được thử nghiệm ở nhiều bầu khí quyển khác nhau, cả ở UAE và Hoa Kỳ./.
