(Tổ Quốc) - Các trải nghiệm trên sông băng chỉ còn có thể thực hiện từ 6-10 năm nữa bởi số lượng sông băng trên Trái Đất ngày càng sụt giảm.
Hãng CNN dẫn tin, vào một buổi tối mùa hè năm 2019, hướng dẫn viên du lịch Zach Sheldon đã chứng kiến những tảng băng lớn vỡ tan trên sông băng Valdez ở Alaska.
Du khách chèo thuyền kayak bên trong tảng băng trôi nổi từ sông băng Valdez ở Alaska. Ảnh: Piriya Wongkongkathep/Moment Editorial/Flickr Vision/Getty Images
Sáng hôm sau, Zach Sheldon đã dẫn một đoàn khách du lịch leo lên đỉnh trên sông băng, nhưng khi nhìn xuống, mặt nước phủ đầy băng. Anh bảo những du khách ở lại.
Thật không may, Zach Sheldon đã nhìn thấy 3 thi thể du khách (hai người Đức và một người Áo) gần xuồng tại sông băng Valdez ở Alaska. Tình huống đó đã khiến dư luận nói chung và khách du lịch nói riêng thực sự hoảng sợ.
Ba người tử vong ở Alaska chỉ là một số ít trong số những người đã thiệt mạng trong những chuyến đi ngắm nhìn những dòng sông băng, có nguy cơ đang biến mất nhanh chóng trên thế giới. Số người tử vong có thể tương đối nhỏ, nhưng mỗi thảm kịch mang đến một câu chuyện về một cảnh quan đang thay đổi và trở nên nguy hiểm hơn.
Du lịch sông băng đã bùng nổ trong những năm gần đây và thu hút du khách đến thăm vì nhiều lý do. Hầu hết mọi người đều có ước mơ khám phá những tảng băng, đến gần một hiện tượng tự nhiên hoặc đơn giản là để phiêu lưu. Và thêm một động lực nữa là được tận mắt nhìn thấy các sông băng trước khi chúng biến mất.
Jackie Dawson, phó giáo sư tại Đại học Ottawa, người đã nghiên cứu về hiện tượng này, cho biết trải nghiệm du lịch ngắm sông băng thường được gọi là "du lịch với cơ hội cuối cùng" và đây là một thị trường đang phát triển.
Trước đây, du lịch thường hướng đến những điều đầu tiên, chẳng hạn như người đầu tiên leo lên một ngọn núi hoặc đi thuyền trên sông nước, thì giờ đây du lịch mang đến sự háo hức với cơ hội trải nghiệm những điều cuối cùng.
Các sông băng đang trở thành trải nghiệm hấp dẫn mà khách du lịch thường gọi là những điểm đến cuối cùng.
"Điểm đến cuối cùng"
Trong thời gian dài, những dòng sông băng đã định hình cảnh quan thế giới. Tuy nhiên, hiện nay, nhiều sông băng đang co lại do tác động của biến đổi khí hậu khiến hành tinh ấm lên. Ngay cả khi thế giới chuẩn bị những kịch bản tốt nhất để hành động ứng phó với biến đổi khí hậu thì 1/2 sông băng trên thế giới vẫn có thể biến mất vào năm 2100.
Một du khách tham quan tại một hang băng tự nhiên ở Breiðamerkurjökull Glacier, Iceland. Ảnh: Sven-Erik Arndt /Arterra/Universal Images Group/Getty Images
Khi sông băng tan chảy, chúng trở nên dễ tiếp cận hơn. Tuy nhiên, vấn đề là chúng cũng trở nên nguy hiểm hơn.
Các sông băng ngày càng trở nên không ổn định, nhiều đá và trầm tích rơi ra khỏi chúng và các vết nứt phát triển nhanh hơn.
"Đây là một điểm đến tham quan phức tạp. Cảnh quan thay đổi nhanh đến mức bạn chỉ có thể nhìn thấy nó qua từng năm", Garðar Hrafn Sigurjonsson, một hướng dẫn viên leo núi đại thuộc Hiệp hội Hướng dẫn viên leo núi Iceland cho biết.
Hầu hết các hướng dẫn viên du lịch đều ưu tiên sự an toàn nhưng du khách vẫn có thể xảy ra rủi ro khi có những tình huống nguy hiểm bất ngờ.
Tháng trước, một du khách người Mỹ đã tử vong khi một hang băng sụp đổ tại sông băng Breiðamerkurjökull ở Iceland. Sự việc đã tác động mạnh mẽ đối với quốc gia hiện đang phụ thuộc nhiều vào du lịch. Các công ty du lịch nước này đã dừng khai thác các tour du lịch hang băng mùa hè và chính phủ đang xem xét các quy định an toàn mới.
Chuyên gia Dawson cho biết ngay cả có sự chuẩn bị tốt nhất, vẫn có khả năng xảy ra tai nạn và tử vong nhiều hơn vì mọi thứ đều khó dự đoán.
Vào một ngày hè năm 2018, hai người đã thiệt mạng khi đi bộ đường dài trên các sông băng Alaska. Hay một phụ nữ 32 tuổi đã tử vong sau khi bị những tảng băng từ sông băng Byron rơi trúng. Về phía đông, gần thành phố Valdez, một cậu bé 5 tuổi đang đi bộ đường dài cùng gia đình trên sông băng Worthington đã tử vong sau khi bị một tảng đá rơi trúng.
Vào tháng 7/2022, khoảng 64.000 tấn nước, đá và băng đã vỡ ra từ sông băng Marmolada ở miền bắc nước Ý. Trận lở băng sau đó đã giết chết 11 người đang đi bộ trên một con đường mòn nổi tiếng.
Sau một mùa hè và mùa xuân nóng bất thường khiến tình trạng băng đã tan chảy hàng loạt. Matthias Huss, nhà nghiên cứu sông băng tại ETH Zürich, một trường đại học Thụy Sĩ, cho biết, điều đó cho thấy chỉ cần một khe nứt lớn sẽ có nguy cơ nước tràn vào, làm tăng áp lực lên băng cho đến khi khối băng sụp đổ hoàn toàn.
"Một sự kiện như thế này chưa từng xảy ra trên sông băng trước đây. Những sông băng vốn luôn được coi là ổn định, đột nhiên trở nên nguy hiểm vào hiện tại", ông Huss nói.
Ông cũng nói thêm rằng công nghệ có thể nắm bắt kịp thời mối nguy hiểm đối với băng tan để triển khai các hệ thống cảnh báo sớm. Tuy nhiên, việc nhận biết những địa điểm nào nguy hiểm hiện vẫn là thách thức.
Đối với những hướng dẫn viên, việc thích nghi với cảnh quan thay đổi với tốc độ chóng mặt là một cuộc chiến liên tục.
Ông Huss cho biết, vài thập kỷ trước, hoạt động trượt tuyết mùa hè trên các sông băng rất phổ biến. Ngày nay, hầu như tất cả các điểm trượt tuyết trên sông băng đều đóng cửa vào mùa hè.
Du lịch sông băng đang dần biến mất
Ở Alaska, ông Sheldon từng có thể tìm được một khu vực tốt để leo núi băng trong cả mùa hè. Bây giờ, khi sông băng tan chảy, một tảng băng có thể chỉ tồn tại được khoảng hai hoặc ba tuần. Điều đó thật sự nguy hiểm.
Những đám mây trôi lơ lửng trên sông băng Byron phía trên Hồ Portage ở Rừng quốc gia Chugach, Alaska. Ảnh: Colin D. Young/Alamy
"Tôi không thể kiểm soát được tốc độ biến mất của sông băng. Tuy nhiên, trong khi cảnh quan thu hẹp lại, lượng khách du lịch lại tăng lên. Nhu cầu cho các tour du lịch ở sông băng tăng khoảng 20% đến 30% mỗi năm", ông nói.
Bên cạnh đó, Stefan Gössling, Giáo sư nghiên cứu du lịch tại Đại học Linnaeus ở Thụy Điển cũng nhấn mạnh những nguy hiểm tiềm ẩn vẫn không thể thuyết phục du khách tìm kiếm các điểm đến khác.
"Rủi ro có thể tăng lên. Nhưng liệu mọi người có lắng nghe lời khuyên hay không? Tôi không thực sự chắc chắn", Gössling nói thêm.
Không chỉ sông băng gây nên các vấn đề mất an toàn cho du khách, ở chiều ngược lại, chính khách du lịch cũng là mối nguy hiểm lớn đối với chính các sông băng.
Máy bay mà nhiều người sử dụng để đến những điểm đến là các dòng sông băng đang gây ra nguồn ô nhiễm khổng lồ làm nóng hành tinh. Theo một nghiên cứu, mỗi tấn ô nhiễm carbon làm tan chảy khoảng 2,78 m2 băng Bắc Cực. Chẳng hạn như một chuyến bay khứ hồi giữa New York và Anchorage (Alaska) sẽ làm mất khoảng 6,5 m2 băng Bắc Cực.
"Du khách thường không nghĩ rằng chính bản thân con người mới là lý do khiến những điểm tham quan này đang biến mất này", ông Gössling nhấn mạnh.
Trong khi đó chuyên gia Sheldon cũng chia sẻ các tour du lịch trên sông băng chỉ còn có thể thực hiện từ 6-10 năm nữa bởi những khối băng đang tan chảy theo nhiều cách khác./.
