Xu hướng năng lượng tái tạo trong khai thác và tinh chế hướng tới chuỗi cung ứng bền vững toàn cầu

Theo hãng AP, những tia lửa nóng đỏ bay trong không khí khi một công nhân mặc bộ đồ chịu nhiệt đưa một thanh kim loại dài vào lò luyện niken để ép kim loại nóng chảy tại một cơ sở trên đảo Sulawesi của Indonesia.

Nhà máy luyện kim do Vale - công ty khai thác mỏ toàn cầu điều hành và chạy bằng điện từ ba con đập tạo ra 75.000 tấn niken mỗi năm nhằm đáp ứng nhu cầu sản xuất pin, xe điện, thiết bị và nhiều sản phẩm khác.

Quá trình chuyển đổi sang năng lượng tái tạo lại phát sinh nhu cầu về khoáng sản quan trọng như niken và coban đang tăng lên.

Theo công ty tư vấn toàn cầu McKinsey & Company, hoạt động khai thác chiếm khoảng 4% -7% lượng phát thải khí nhà kính toàn cầu. Vì vậy, một số công ty khai thác đang chuyển sang giảm sử dụng nhiên liệu hóa thạch trong khai thác và tinh chế, một phần do áp lực từ các khách hàng ở hạ nguồn muốn có chuỗi cung ứng bền vững hơn.

Nằm bên cạnh hồ nước trong xanh trong khu rừng tươi tốt Sorowako, Nam Sulawesi, Vale Indonesia - một công ty con thuộc hệ thống Vale International - vận hành các nhà máy luyện kim hoàn toàn bằng thủy điện.

Đại diện Vale Indonesia cho biết công ty có khả năng giảm lượng khí thải tương đương hơn 1,115 triệu tấn carbon dioxide mỗi năm so với việc sử dụng dầu diesel.

Khi nhu cầu về vật liệu cần thiết cho pin và các thành phần quan trọng khác tăng lên để cắt giảm lượng khí thải toàn cầu thì lượng khí thải carbon từ mỏ khai thác và nhà máy lọc dầu cũng sẽ tăng lên trừ khi các công ty tích cực khử carbon.

Các chuyên gia cho rằng công nghệ cải tiến, áp lực từ khách hàng và thực thi các chính sách năng lượng sạch đều cần thiết để tiếp tục hướng tới các hoạt động khai thác và tinh chế bền vững hơn, đồng thời nâng cao sản lượng để theo kịp nhu cầu toàn cầu nhằm thoát khỏi sự phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch gây ô nhiễm.

Các công ty và quốc gia khác trên thế giới cũng đang giảm việc sử dụng nhiên liệu hóa thạch trong hoạt động khai thác. Những nhà máy năng lượng mặt trời ở Chile đã cung cấp năng lượng cho ngành khai thác mỏ, lĩnh vực tiêu thụ phần lớn nhu cầu điện của cả nước để sản xuất đồng, lithium và các vật liệu khác. Trong những năm gần đây, năng lượng gió đã giúp điện khí hóa mỏ Raglan ở Canada.

Khử carbon giảm phát thải

Michael Goodsite, Giáo sư kỹ thuật dân dụng và môi trường tại Đại học Adelaide, Australia khẳng định các công ty đang học hỏi từ những sai lầm trong quá khứ từ cuộc cách mạng công nghiệp, trong đó sự phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch là điều tối quan trọng để phát triển.

"Tôi nghĩ khi chúng ta nhìn thấy tương lai của một số hoạt động nhất định thì sẽ thấy chúng đang chuyển đổi. Cách họ chuyển đổi từ hoạt động sử dụng nhiên liệu hóa thạch sang các nguồn năng lượng khác có thể và nên được những người khác học hỏi", ông Michael Goodsite nói thêm.

Indonesia là nước sản xuất niken lớn nhất thế giới và Tổng thống Indonesia Joko Widodo đã thúc đẩy nước này phát triển các ngành công nghiệp của đất nước.

Nỗ lực cắt giảm khí thải và sử dụng năng lượng sạch hơn đã được hỗ trợ bởi sự đầu tư và quan tâm từ các chính phủ và các công ty đa quốc gia. Volvo, Mercedes, Huyndai, Apple và các nhà sản xuất khác cần các vật liệu được sản xuất theo cách bền vững hơn để đáp ứng các cam kết về môi trường.

Tổng thống Indonesia Joko Widodo đã đến thăm các cơ sở Sorowako của Vale Indonesia vào tháng 3, cùng tháng một thỏa thuận được ký kết cho một nhà máy chế biến niken trị giá 4,5 tỷ USD do Vale Indonesia xây dựng với sự đầu tư của tập đoàn Ford Motor.

Christopher Smith, Giám đốc phụ trách quan hệ chính phủ của Ford cho rằng tập đoàn có thể giúp đảm bảo niken được sử dụng trong pin xe điện, sản xuất theo cùng tiêu chuẩn về môi trường (ESG) giống như hoạt động kinh doanh trên khắp thế giới.

Ngay cả những công ty đã thực hiện các bước khử carbon vẫn còn phụ thuộc vào ít nhất một số nhiên liệu hóa thạch nhất định.

Chẳng hạn như, tại Vale Indonesia ở Sorowako, than vẫn được sử dụng để cung cấp năng lượng cho các lò sấy và giảm thiểu. Giám đốc điều hành của công ty, Febriany Eddy cho biết sẽ có kế hoạch chuyển sang khí đốt tự nhiên hóa lỏng - sạch hơn nhưng vẫn cần một loại nhiên liệu hóa thạch khác. Đó là lựa chọn tốt nhất hiện có với công nghệ hiện tại. Với việc chuyển đổi sang LNG sẽ giúp giảm 40% lượng khí thải.

Năng lượng xanh

Trong thời gian gần đây, việc sử dụng LNG làm "nhiên liệu cầu nối" đã bị các chuyên gia khí hậu tranh cãi, vì nhiên liệu này giải phóng khí mêtan và carbon dioxide làm nóng khí hậu khi được sản xuất, vận chuyển và đốt cháy. Chi phí ban đầu để chuyển sang, mở rộng và xây dựng cơ sở hạ tầng tái tạo mới là một rào cản lớn khác.

Trong khi nhiều công ty đang tăng cường nỗ lực khử carbon trong chuỗi cung ứng thì những công ty khác - chẳng hạn như nhiều công ty sản xuất vật liệu năng lượng xanh ở Trung Quốc, lại có những yêu cầu ít nghiêm ngặt hơn đối với vật liệu.

"Chúng tôi có thể tìm thấy các khu vực pháp lý trên khắp thế giới - nếu họ có thể thực hiện mọi việc với giá rẻ vì có quyền tiếp cận nhiên liệu hóa thạch và có tài sản vốn cũng như chi phí vốn - thì sẽ tiếp tục làm điều đó", ông Goodsite nói.

Cuối cùng, các nhà đầu tư và người tiêu dùng đóng một vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy các công ty cải thiện hoạt động. Nhưng việc loại bỏ dần sự phụ thuộc của ngành khai thác mỏ vào nhiên liệu hóa thạch sẽ rất tốn kém, đặc biệt là khi Mỹ và các quốc gia khác đang xây dựng năng lực để đưa hoạt động sản xuất các vật liệu quan trọng vào đất liền.

"Nếu người dùng cuối quan tâm đến quy trình dựa trên năng lượng xanh thì chắc chắn tất cả chúng ta cần phải sẵn sàng trả một khoản phí bảo hiểm đáng kể cho điều đó trong tương lai", ông Goodsite nhận định./.