Xử lý sai phạm ở Thủ Thiêm: Thời kỳ mới của vấn đề quy hoạch

Việc xử lý sai phạm ở Thủ Thiêm mở ra chương mới trong việc đảm bảo quy hoạch đô thị. Ảnh TQ

Ngày 7-9,  TTCP đã thông báo kết quả kiểm tra một số nội dung liên quan đến việc khiếu nại của người dân về Khu đô thị mới Thủ Thiêm (TP HCM).

Lõi vấn đề là các sai phạm về quy hoạch

Trao đổi với Báo điện tử Tổ Quốc, chuyên gia kinh tế độc lập Đinh Thế Hiển cho rằng việc xử lý các sai phạm ở Thủ Thiêm mở ra một thời kỳ mới về việc xử lý các sai phạm về phá vỡ quy hoạch.

Theo ông Hiển, đây cũng là thể hiện hành động của nhà nước pháp quyền thực thi. “Quy hoạch là vấn đề cao nhất của quản lý đô thị. Quy hoạch đúng thành phố mới đẹp, sai quy hoạch qua các hành vi sửa quy hoạch thì thoạt đầu tưởng phồn vinh nhưng dân sẽ khổ. Tư duy cái gì cũng biến thành nguồn thu thì quy hoạch không còn đường sống. Bao năm nay ca ngợi quy hoạch, xưa Sài Gòn có kiến trúc sư trưởng, sau đó có Sở Quy hoạch Kiến trúc nhưng sau đó lại chạy quy hoạch, sửa quy hoạch. Lấy nhỏ hiệu quả mà quên cái lớn” – ông Hiển nói. 

Cũng theo ông Hiển thì quy hoạch năm bảy năm lại thay đổi sẽ phá vỡ quy hoạch, tạo môi trường thuận lợi cho vấn nạn chạy quy hoạch.  Mà trong đó chuyện ở Thủ Thiêm hiện nay không còn là vấn đề đền bù cho dân mà lõi là vấn đề quy hoạch.

Theo cơ quan thanh tra, Thủ tướng Chính phủ quyết định đầu tư xây dựng Khu đô thị Thủ Thiêm thành một khu đô thị hiện đại là một chủ trương đúng đắn tạo bước đột phá cho việc quy hoạch và phát triển đô thị tại TP.HCM. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện TP.HCM đã bộc lộ những khuyết điểm, để xảy ra nhiều vi phạm gây ảnh hưởng đến quyền lợi một số hộ dân sinh sống trên địa bàn, phát sinh khiếu nại gay gắt, kéo dài.

TTCP cho biết việc khiếu nại của người dân về ranh quy hoạch đối với 4,3 ha thuộc Khu phố 1 (phường Bình An, quận 2) nằm ngoài ranh quy hoạch Khu đô thị mới Thủ Thiêm là có cơ sở, cần sớm được xem xét và giải quyết phù hợp. Kết quả kiểm tra của TTCP cho thấy khi phê duyệt quy hoạch chi tiết 1/2000 tại Quyết định số 13585 ngày 16-9-1998, UBND TP.HCM điều chỉnh diện tích và ranh giới không đúng thẩm quyền, tăng 4,3 ha không đúng quy hoạch được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Ngoài ra, việc thực hiện đền bù, giải phóng mặt bằng có trường hợp đang khiếu nại chưa phù hợp quy định, chưa đúng thời điểm thu hồi đất, nhất là khi Luật Đất đai 2003 có hiệu lực.

Theo danh sách do Ban Tiếp công dân Trung ương và TP cung cấp, có 115 người ký tên trong danh sách khiếu nại đông người thuộc Khu đô thị mới Thủ Thiêm, liên quan đến 102 hồ sơ. Trong đó, một số trường hợp có diện tích giải tỏa lớn nằm dọc theo các trục đường chính đang hưởng lợi từ việc mua bán, cho thuê… chưa đồng thuận với chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư.

Theo TTCP, UBND TP và các cơ quan liên quan không có kế hoạch triển khai thực hiện xây dựng nhà tái định cư trước khi thực hiện công tác giải phóng mặt bằng; việc thực hiện còn chậm, còn một số hạn chế, bất cập dẫn đến phát sinh khiếu nại về chế độ, chính sách đền bù, hỗ trợ tái định cư. Trách nhiệm liên quan đến các khuyết điểm, vi phạm trên thuộc Công ty Đo đạc Địa chính - Công trình, Sở Địa chính, UBND quận 2 và UBND TP HCM.

Sẽ xử lý nghiêm cá nhân, tổ chức sai phạm

Tổng TTCP kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo UBND TP.HCM xác định cụ thể trách nhiệm liên quan đến những khuyết điểm, vi phạm như kết luận đã nêu. Từ đó thực hiện kiểm điểm, chỉ đạo kiểm điểm, xử lý trách nhiệm đối với các tổ chức, cá nhân có liên quan đến việc phê duyệt quy hoạch, điều chỉnh quy hoạch; thu hồi đất, đền bù, tái định cư; lưu trữ hồ sơ, tài liệu, bản đồ… để xử lý nghiêm theo quy định; đồng thời công khai, nhận trách nhiệm về những khuyết điểm, vi phạm, dẫn đến khiếu nại kéo dài trong thời gian vừa qua.

Một số hạng mục xây dựng đã thực hiện ở Thủ Thiêm. Ảnh TQ

Theo đó cơ quan thanh tra kiến nghị UBND TP.HCM rà soát, hoàn thiện để tiếp tục thực hiện quy hoạch Khu đô thị mới Thủ Thiêm, trong đó có khoảng 4,3 ha nói trên theo đúng quy định. Bên cạnh đó, rà soát từng trường hợp cụ thể người dân đang khiếu nại, đặc biệt là các hộ nằm trong khu vực khoảng 4,3 ha ngoài ranh quy hoạch để bồi thường, hỗ trợ và tái định cư phù hợp, sớm chấm dứt khiếu nại.

Đối với khu tái định cư 160 ha của khu đô thị mới Thủ Thiêm, TTCP chỉ rõ UBND TP HCM đã vi phạm các quy định của pháp luật trong việc lập, trình, phê duyệt quy hoạch và thu hồi đất trong phạm vi khu tái định cư thuộc 5 phường đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

Cụ thể, UBND TP đã phê duyệt quy hoạch, chấp thuận chủ trương tạm giao, thu hồi và giao đất cho 51 dự án với tổng diện tích 144,6 ha để đầu tư kinh doanh nhà ở, văn phòng, khu vui chơi, giải trí, công trình công cộng sau khi Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt quy hoạch khu tái định cư. Hậu quả là không đủ đất để bố trí tái định cư dẫn đến phá vỡ quy hoạch, việc đầu tư xây dựng khu đô thị mới Thủ Thiêm bị đình trệ, ảnh hưởng đến cuộc sống của người dân.

Ngoài ra, TTCP cũng kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo Bộ Xây dựng kiểm tra, rà soát, hướng dẫn UBND TP.HCM hoàn thiện các đồ án quy hoạch, điều chỉnh quy hoạch đối với các dự án liên quan đến Khu đô thị mới Thủ Thiêm theo đúng quy định. Xem xét, xử lý trách nhiệm đối với những tổ chức, cá nhân có liên quan đến các khuyết điểm, vi phạm trong việc thực hiện thẩm định, lưu trữ hồ sơ, bản vẽ và chức năng quản lý nhà nước về quy hoạch xây dựng như kết luận đã nêu. 

Theo quan sát hiện nay nhiều hạng mục thi công tại khu đô thị mới Thủ Thiêm đang chững lại chờ kết luận và quy trình xử lý các sai phạm.