(Tổ Quốc) - Theo hãng CNN, những áp lực giữa tăng trưởng kinh tế và bảo vệ môi trường là chủ đề trọng tâm của các cuộc thảo luận toàn cầu về cách giải quyết cuộc khủng hoảng khí hậu ngày nay.
Phát biểu tại phiên khai mạc tại COP28 tại Dubai vào cuối tuần trước, Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi cho biết tất cả các nước đang phát triển phải được chia "phần công bằng trong ngân sách carbon toàn cầu" nhằm thúc đẩy nỗ lực tránh được thảm họa khí hậu.
Người giàu nhất Ấn Độ Mukesh Ambani đang đầu tư hàng tỷ USD vào năng lượng sạch.
Trong năm nay, Liên Hợp Quốc cho biết mặc dù Trái đất hiện đang ấm lên đến mức nguy hiểm nhưng nhiều quốc gia vẫn kiên trì xem than, dầu và khí đốt là nguồn phát triển kinh tế, an ninh năng lượng và sức mạnh địa chính trị.
Do đó, sản lượng nhiên liệu hóa thạch của thế giới vào năm 2030 sẽ cao hơn gấp đôi lượng cần thiết để hạn chế mức tăng nhiệt độ toàn cầu để duy trì 1,5 độ C so với mức tiền công nghiệp – một mục tiêu của thỏa thuận khí hậu Paris, báo cáo Chương trình Môi trường gần đây của Liên hợp quốc cho biết.
Một trong những quốc gia đang vượt mức mục tiêu hạn chế đặt ra là Ấn Độ, quốc gia đang đốt một lượng than và dầu ngày càng lớn để cố gắng đáp ứng nhu cầu của 1,4 tỷ dân. Công ty có kế hoạch tăng gấp đôi sản lượng than trong nước vào năm 2030.
Tuy nhiên, ngay cả khi quốc gia đông dân nhất thế giới phụ thuộc rất nhiều vào than đá nhưng Ấn Độ cũng đang cố gắng vạch ra một lộ trình bền vững hơn.
Báo cáo của UNEP cho biết Ấn Độ đã "đầu tư đáng kể và đặt ra các mục tiêu đầy tham vọng cho năng lượng tái tạo", đồng thời lưu ý rằng nền kinh tế lớn tăng trưởng nhanh nhất thế giới đã dành hơn 4 tỷ USD cho quá trình chuyển đổi năng lượng trong ngân sách quốc gia năm nay.
Các cơ quan toàn cầu khác cũng ghi nhận tham vọng mạnh mẽ của Ấn Độ trong việc theo đuổi năng lượng xanh. Cơ quan Năng lượng Quốc tế có trụ sở tại Paris cho biết trong một báo cáo vào tháng 10 rằng nước này đang "chuyển sang một giai đoạn năng động mới trong quá trình phát triển năng lượng được đánh dấu bằng tham vọng dài hạn về lượng phát thải ròng bằng 0".
Vào năm 2021, Thủ tướng Modi đã cam kết Ấn Độ sẽ đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2070, tức là vẫn muộn hơn vài thập kỷ so với các nền kinh tế phát triển.
Việc chuyển đổi ngành năng lượng xanh của Ấn Độ chắc chắn sẽ còn gặp nhiều khó khăn nhưng sẽ có tác động sâu rộng đến thị trường năng lượng toàn cầu trong cuộc đua hạn chế hiện tượng ấm lên toàn cầu.
Ông Siddharth Singh, nhà phân tích đầu tư năng lượng tại IEA cho biết Ấn Độ đặt mục tiêu về mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2070. Nếu được đáp ứng đầy đủ và đúng thời hạn cùng với tất cả các mục tiêu quốc gia tương ứng, sẽ đưa nhiệt độ bề mặt trung bình toàn cầu tăng 1,7 độ C vào năm 2100".
Trong một báo cáo, Cơ quan Năng lượng Quốc tế IEA cho biết nếu quốc gia này có thể đáp ứng các cam kết của mình, lượng khí thải carbon sẽ giảm hơn 40% vào năm 2050, ngay cả khi GDP của nước này tăng gấp 4 lần trong giai đoạn này.
Một Ấn Độ hiện đại
Các tấm quang điện tại một trang trại năng lượng mặt trời ở Pavagada, thuộc bang Karnataka phía nam. Ảnh: CNN
Dữ liệu của IEA cho thấy Ấn Độ là quốc gia tiêu thụ năng lượng lớn thứ 3 thế giới, mặc dù mức sử dụng năng lượng và lượng khí thải bình quân đầu người của nước này thấp hơn 1/2 mức trung bình thế giới.
Điều đó có thể thay đổi nhanh chóng. Nhờ thu nhập tăng, nhu cầu năng lượng đã tăng gấp đôi kể từ năm 2000, với 80% nhu cầu vẫn được đáp ứng bởi than, dầu và sinh khối rắn. IEA cho biết trong ba thập kỷ tới, quốc gia Nam Á này sẽ chứng kiến mức tăng trưởng nhu cầu năng lượng lớn nhất so với bất kỳ quốc gia nào trên thế giới.
Điều tuyệt vời đó không có gì đáng ngạc nhiên vì đất nước này được kỳ vọng sẽ đạt được một số cột mốc kinh tế ấn tượng. Các nhà phân tích cho rằng nền kinh tế lớn thứ 5 thế giới có đủ điều kiện để tăng trưởng với tốc độ hàng năm ít nhất 6% trong vài năm tới và có thể trở thành quốc gia thứ ba có GDP hàng năm là 10 nghìn tỷ USD vào năm 2035.
Và khi phát triển và hiện đại hóa, dân số đô thị sẽ tăng lên, dẫn đến sự gia tăng lớn trong việc xây dựng nhà ở, văn phòng, cửa hàng và các tòa nhà khác.
Chính phủ Thủ tướng Modi cũng đang cố gắng thúc đẩy sản xuất trong nước và điều đó đã tạo ra làn sóng bùng nổ xây dựng, với mọi thứ từ đường bộ, cầu cống đến cảng và đường sắt đều mọc lên khắp đất nước.
Cơ sở hạ tầng thịnh vượng này sẽ dẫn đến nhu cầu về than và thép tăng vọt, vốn là những nguồn phát thải carbon khổng lồ.
Nhu cầu điện cũng được dự đoán sẽ tăng vọt trong những năm tới do các yếu tố từ mức sống được cải thiện đến biến đổi khí hậu. Bên cạnh đó, những đợt nắng nóng chết người trên khắp Ấn Độ đã khiến số lượng lớn người dân sở hữu máy điều hòa không khí tăng đột biến trong những năm tới.
IEA cho biết vào năm 2050, tổng nhu cầu điện từ máy điều hòa không khí dân dụng của Ấn Độ có thể vượt quá tổng mức tiêu thụ năng lượng ở toàn châu Phi hiện nay. Vai trò tương lai của nhiên liệu hóa thạch là một trong những vấn đề gây tranh cãi nhất mà các quốc gia đang phải giải quyết tại COP28.
Mục tiêu năng lượng khổng lồ - Những tỷ phú xanh
Ấn Độ đã đưa ra một chương trình khuyến khích nhằm thúc đẩy sản xuất các lĩnh vực quan trọng bao gồm mô-đun năng lượng mặt trời và pin tế bào hóa học tiên tiến trong nước. IEA cho biết trong báo cáo năm 2023 rằng nếu chương trình này thành công, Ấn Độ có thể tự khẳng định là "nhà xuất khẩu đáng tin cậy" các mô-đun năng lượng mặt trời.
"Ấn Độ hiện có công suất sản xuất năng lượng điện gió và điện mặt trời lớn thứ 4 thế giới và khả năng sẽ lớn thứ ba vào năm tới. Trong quá trình phát triển, các mục tiêu năng lượng sạch của Ấn Độ thực sự rất ấn tượng", ông Singh cho biết.
Nếu nền kinh tế lớn thứ 3 châu Á có thể đáp ứng các cam kết thì sẽ đưa ra một lộ trình tăng trưởng mới, thúc đẩy các nước đang phát triển trở nên giàu có và trở nên xanh hơn.
Bên cạnh đó, các tập đoàn lớn cũng đang mong muốn nắm bắt cơ hội xanh. Những người giàu nhất Ấn Độ, bao gồm Mukesh Ambani và Gautam Adani, hiện đang đầu tư hàng tỷ USD vào năng lượng sạch, mặc dù họ đã xây dựng đế chế trên nhiên liệu hóa thạch.
Ông Tim Buckley, Giám đốc tổ chức nghiên cứu Tài chính Năng lượng Khí hậu có trụ sở tại Sydney cho biết có lẽ chưa bao giờ tốt hơn bây giờ để Ấn Độ phát triển bền vững hơn. Đó là vì hai lý do chính: thế giới đang chứng kiến mức đầu tư chưa từng có vào công nghệ sạch và năng lượng mặt trời ngày càng rẻ hơn đáng kể.
Tuy nhiên vẫn còn một khoảng cách lớn về tài chính. IEA cho biết đầu tư vào năng lượng cần tăng gần gấp 3 vào cuối thập kỷ này để Ấn Độ đi đúng quỹ đạo đạt được mục tiêu không phát thải. Chính phủ Modi muốn các quốc gia giàu có làm nhiều hơn nữa để tài trợ cho khí hậu.
Cách đây hơn một thập kỷ, thế giới đã nhất trí chuyển hỗ trợ khoảng 100 tỷ USD mỗi năm cho các nước đang phát triển trong quá trình chuyển đổi xanh và nỗ lực thích ứng với khủng hoảng khí hậu. Cam kết đó đã được tái khẳng định trong Thỏa thuận Paris 2015, nhưng mục tiêu chưa bao giờ đạt được.
"Chúng ta cần có nhiều hành động khẩn cấp hơn đối với tham vọng tuyệt vời về năng lượng tái tạo giống như các cam kết của chính quyền Thủ tướng Modi. Với cách làm như vậy, Ấn Độ cần đảm bảo có sự thống nhất trong quá trình thực hiện để đạt được những mục tiêu tham vọng đặt ra", ông Siddharth Singh nhấn mạnh./.
