"Ẩn tình" mục tiêu của Trung Quốc trong bắt tay Nhật, Hàn

Động thái này cho thấy Trung Quốc đang điều chỉnh sự cứng rắn ngoại giao với hai đồng minh quân sự chủ chốt của Mỹ ở châu Á và tìm kiếm lập trường chung trong khu vực về cách giải quyết vấn đề hạt nhân Triều Tiên.

Cuộc gặp ở thành phố phía tây nam Thành Đô được tổ chức trong bối cảnh Triều Tiên đe dọa sẽ đưa ra một "món quà Giáng sinh" nếu Mỹ không có những điều chỉnh về điều kiện đàm phán hạt nhân.

Nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un đã nói tới một "món quà" chưa xác định – điều nhiều nhà phân tích và quan chức Mỹ tin rằng có thể là một vụ thử tên lửa, nếu Hoa Kỳ không có nhượng bộ trong các cuộc đàm phán hạt nhân vào cuối năm nay.

Tại lễ mở đầu cuộc gặp với Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in và Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe vào sáng thứ Ba, Thủ tướng Trung Quốc Lí Khắc Cường cho biết ông hy vọng sự hợp tác giữa các quốc gia của họ sẽ "bảo vệ sự an toàn và ổn định của khu vực".

Nhà lãnh đạo Hàn Quốc Moon Jae-in nói rằng điều quan trọng là họ đã làm việc cùng nhau vào thời điểm "không yên ổn" này.

Cơ hội giảm leo thang Nhật - Hàn

Cuộc họp mặt tại Thành Đô bao gồm một cuộc gặp song phương trực tiếp giữa ông Moon và ông Shinzo Abe lần đầu tiên trong 15 tháng qua.

Mối quan hệ giữa hai quốc gia này đã chạm đáy trong những tháng gần đây về các vấn đề thương mại và các tranh chấp khác liên quan đến lịch sử chiến tranh trên bán đảo Triều Tiên giai đoạn 1910 – 1945.

Lo ngại rằng mối quan hệ sóng gió của hai đồng minh sẽ làm phức tạp chính sách ngoại giao của Mỹ ở châu Á, dù Washington đã tiến hành hòa giải trực tiếp, Mỹ liên tục kêu gọi hai đồng minh này bỏ lại những bất đồng quá khứ.

Trung Quốc dường như lấp đầy khoảng trống của Mỹ bằng sự kiện Thành Đô.

"Là cường quốc của khu vực, Trung Quốc hy vọng thể hiện sự hiện diện ngoại giao của mình với thế giới bằng cách đưa các nhà lãnh đạo Nhật Bản và Hàn Quốc vào cùng một bàn đối thoại", Haruko Satoh, giáo sư và chuyên gia về chính trị Trung Quốc tại Đại học Osaka, nói với AFP.

Tại các cuộc họp riêng ở Bắc Kinh hôm thứ Hai với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, ông Moon và ông Abe đều nói về ảnh hưởng ngoại giao to lớn của Trung Quốc trong khu vực.

Trước khi rời Trung Quốc, ông Abe nói với các phóng viên rằng các vấn đề với Seoul vẫn còn "nghiêm trọng", mặc dù cuộc họp Thành Đô rất quan trọng để giải quyết các vấn đề khu vực.

"Xem xét môi trường an ninh ở Đông Á, tôi nhận ra rằng quan hệ giữa Nhật Bản và Hàn Quốc cũng như quan hệ giữa Nhật Bản, Mỹ và Hàn Quốc rất quan trọng", ông Abe nói.

Mối quan hệ giữa Nhật Bản và Hàn Quốc, phần nào bị ảnh hưởng bởi lịch sử chiến tranh, trong những tháng gần đây bắt đầu một vòng xoáy đi xuống sau một loạt các phán quyết của tòa án Hàn Quốc yêu cầu các công ty Nhật Bản bồi thường cho các nạn nhân bị cưỡng bức lao động trong thời chiến.

Về phần mình, Tokyo phản đối và khẳng định vấn đề này đã được giải quyết bằng một hiệp ước năm 1965 giữa hai nước.

Seoul sau đó đe dọa sẽ rút khỏi một hiệp ước chia sẻ thông tin quân sự quan trọng, mặc dù họ đã đảo ngược quyết định này vào tháng 11 và đồng ý gia hạn "có điều kiện".

Mối đe dọa tên lửa

Những nỗ lực lâu nay nhằm kiềm chế chương trình hạt nhân của Triều Tiên đang gặp nhiều bế tắc. Để gia tăng thêm sức ép với Mỹ, Triều Tiên đã tiến hành một loạt các vụ thử tên lửa tầm ngắn và đe dọa sẽ tiến xa hơn với "món quà Giáng sinh".

Nếu Triều Tiên bắn một tên lửa đạn đạo xuyên lục địa bất chấp lệnh trừng phạt của Liên Hợp Quốc, động thái này sẽ phá vỡ lập luận của ông Trump rằng ông đã thành công trong việc giảm thiểu rủi ro từ Triều Tiên.

Cựu cố vấn an ninh quốc gia Hoa Kỳ John Bolton, người đã bị cách chức vào tháng Chín, hôm thứ Hai đã chỉ trích chiến lược của ông Trump và cảnh báo Triều Tiên đặt ra một mối đe dọa "cận kề".

"Nguy cơ đối với các lực lượng Hoa Kỳ và các đồng minh của chúng ta sắp xảy ra và một chính sách hiệu quả hơn là điều cần thiết trước khi Triều Tiên có công nghệ đe dọa quê hương Mỹ", ông Bolton tweet.

Nếu Triều Tiên thực hiện động thái mà họ đã đe dọa, Hoa Kỳ nên thừa nhận chính sách gắn kết với Triều Tiên đã thất bại, ông Bolton nói trong một cuộc phỏng vấn với trang tin Axios.

Hoa Kỳ sau đó nên làm việc với các đồng minh để cho thấy rằng "khi chúng tôi nói không thể chấp nhận được, chúng tôi sẽ chứng minh rằng chúng tôi sẽ không chấp nhận điều đó", ông nói thêm.