Căng thẳng xung đột Israel và Syria trong tương quan hạt nhân Iran

Căng thẳng Israel và Syria

Quân đội Israel cho biết, Syria đã tiến hành vụ phóng tên lửa vào phía nam Israel vào sáng sớm ngày 22/4, gây ra tiếng còi báo động không kích gần lò phản ứng hạt nhân bí mật của nước này. Đáp lại, phía Israel đã tấn công vào bệ phóng tên lửa này ở thị trấn al-Dumayr, cách thủ đô Syria khoảng 40 km. Lực lượng phòng không Syria đã ngăn chặn thành công một cuộc tấn công của Israel nhằm vào vùng nông thôn ngoại ô Damascus.

Theo hãng AP, vụ việc đánh dấu tín hiệu xung đột bạo lực nghiêm trọng giữa Israel và Syria trong nhiều năm. Giới quan sát nhận định khả năng tín hiệu xung đột này có thể liên quan đến vấn đề Iran. Trước đó, Tehran từng lên tiếng cáo buộc Israel thực hiện một loạt cuộc tấn công vào các cơ sở hạt nhân của nước này, bao gồm cả vụ tấn công vào cơ sở hạt nhân Natanz vào ngày 11/4. Iran cũng đã lên tiếng sẽ có phản ứng đáp trả lại hành động này.

Theo hãng AP, quân đội Israel từng lên tiếng đã triển khai hệ thống phòng không tên lửa nhưng không thể xác định liệu có đạt được thành công trong quá trình ngăn chặn tấn công hay không mặc dù nước này khẳng định không có bất kỳ thiệt hại nào sau vụ tấn công của Syria. Tiếng còi báo động cuộc không kích vang lên ở Abu Krinat – vị trí cách thị trấn sa mạc Nagev, Dimona của Israel khoảng vài km. Vụ tấn công xảy ra gần nhà máy hạt nhân Dimona bí mật của Israel, mà nước này cho là do tên lửa của Syria.

Quân đội Israel đã mô tả vũ khí phóng đi là tên lửa đất đối không thường được sử dụng để chống lại máy bay chiến đấu hoặc các tên lửa khác. Điều này cho thấy tên lửa của Syria đã nhằm mục tiêu vào máy bay chiến đấu của Israel nhưng đã bắn trượt hoặc bay nhầm.

Hãng tin SANA của Syria cho biết, 4 binh sĩ nước này đã bị thương trong vụ tấn công Israel gần Damascus. Tuy nhiên, hãng tin không nêu thêm chi tiết ngoài việc tuyên bố lực lượng phòng không của Syria đã đánh chặn "hầu hết các tên lửa của đối phương" – được cho là phóng từ Cao nguyên Golan.

Liên quan từ yếu tố Iran

Hiện chưa có tuyên bố về trách nhiệm vụ tấn công tên lửa hay đưa ra bình luận nào từ Iran. Tuy nhiên, tờ Kayhan của Iran đã đăng một bài viết của nhà phân tích Iran - Sadollah Zarei nhận định cơ sở Dimona của Israel là mục tiêu sau vụ tấn công Natanz.

"Động thái này nhằm đối phó với cơ sở hạt nhân ở Dimona của Israel bởi vì hành động được làm tương tự với sự cố diễn ra ở Natanz của Iran", ông Zarei viết.

Lò phản ứng Dimona được xem là trung tâm của chương trình vũ khí hạt nhân mà Israel chưa từng đưa ra tuyên bố với thế giới. Phía Israel cũng không lên tiếng phủ nhận trước các đồn đoán có kho vũ khí hạt nhân.

Nhà phân tích Zarei cũng từng nhiều lân lên tiếng Iran sẽ tấn công trả đũa vào Israel trong các căng thẳng xung đột hai nước. Vào tháng 11, ông Zarei đã lên tiếng Iran tấn công thành phố cảng Israel – Haifa vì các liên quan đến một nhà khoa học của Iran. Israel và Iran liên tục tồn tại nhiều căng thẳng trong thời gian qua. Israel đã cáo buộc Iran phát triển vũ khí hạt nhân và phản đối các nỗ lực của các siêu cường trên thế giới nhằm khôi phục lại thỏa thuận hạt nhân với Iran.

Gần đây nhất, Iran đã bắt đầu quá trình làm giàu uranium có độ tinh khiết lên tới 60% - mức cao nhất từ trước đến nay trong chương trình triển khai. Tuy nhiên, Iran khẳng định chương trình mà họ đang thực hiện là vì mục đích hòa bình. Tehran cũng kêu gọi quốc tế giám sát nhiều hơn với cơ sở Dimona.

Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu khẳng định Israel sẽ không cho phép Iran phát triển năng lực vũ khí hạt nhân. Giới quan chức quốc phòng cũng thừa nhận đã chuẩn bị sẵn sàng các nhiệm vụ tấn công vào các mục tiêu của Iran. Israel đã hai lần thực hiện các cuộc ném bom vào các quốc gia Trung Đông khác để đạt được mục tiêu chương trình hạt nhân.

Tất cả các sự cố xảy ra trong bối cảnh Iran và các siêu cường thế giới đang tham gia đàm phán tại Vienna về thỏa thuận hạt nhân. Cho đến nay, các nhà đàm phán đều công nhận cuộc trao đổi đều mang tính chất xây dựng mặc dù thừa nhận cuộc tấn công vào Natanz có thể làm căng thẳng các cuộc đàm phán. Động thái giữa Israel và Syria được cho là đang làm phức tạp các nỗ lực do Mỹ dẫn đầu để duy trì thỏa thuận hạt nhân quốc tế với Iran.

Phía Israel khẳng định bất kỳ thỏa thuận nào đi chăng nữa cũng sẽ không thể ngăn cản Iran phát triển vũ khí hạt nhân.