Châu Âu bỏ lỡ cơ hội ngăn chặn làn sóng thứ ba khiến dịch bệnh nguy cơ bùng phát trở lại

Hiện tại, châu lục này đang phải trả giá cho điều này và áp dụng biện pháp phong tỏa mới khắp châu lục.

Vào ngày 18/3, Pháp đã thông báo các biện pháp hạn chế mới đối với 16 khu vực, bao gồm cả Paris và Nice mặc dù Tổng thống Emmanuel Macron từng lên tiếng sẽ không áp dụng các biện pháp phòng tỏa nếu tỷ lệ lây nhiễm tiếp tục tăng vì lo ngại các bất ổn kinh tế.

Vào ngày 15/3, hầu hết các khu vực của Italy, bao gồm các thành phố của Rome và Milan đã ban hành biện pháp phong tỏa trong khi Tây Ban Nha ban hành lệnh cấm đi lại trong kỳ nghỉ sắp tới tại tất cả các khu vực, ngoại trừ Madrid. Thủ đô Berlin cũng tạm dừng kế hoạch nới lỏng phong tỏa trong bối cảnh các ca nhiễm tiếp tục tăng.

Nhiều ý kiến cho rằng châu Âu áp dụng các biện pháp chống dịch quá muộn trong khi vấn đề hiện tại của châu lục này một phần xuất phát từ động thái vội vàng đi tới biện pháp nới lỏng khi dịch bệnh chưa thể kiểm soát.

"Làn sóng lây nhiễm thứ hai chưa chấm dứt, biện pháp phong tỏa được nới lỏng từ sớm trong dịp Giáng sinh đã khiến cho mức độ lây nhiễm ở mức cao. Gần đây, các ca nhập viện tăng ở các cơ sở chăm sóc đặc biệt và diễn biến dịch bệnh đang trở nên nghiêm trọng ở một số khu vực của đất nước, trong đó có cả Paris", nhà dịch tễ học của Pháp – bà Catherine Hill nói trên CNN.

Biến thể mới dễ lây lan của loại virus này được biết đến là B.1.1.7 và được đánh giá là thủ phạm đằng sau diễn biến phức tạp của dịch bệnh. Dữ liệu sơ bộ mới được công bố trên Tạp chí Y khoa của Anh cho biết loại chủng mới này phát hiện lần đầu tiên vào năm ngoái ở Vương quốc Anh và rất nguy hiểm.

Ông Alessandro Grimaldi, Giám đốc chuyên trách về bệnh truyền nhiễm tại Bệnh viện Salvatore, Italy nói trên CNN rằng biến thể mới dễ lây lan hơn đã khiến diễn biến dịch bệnh phức tạp đồng thời dự đoán "các biện pháp ngăn chặn quá trình lây nhiễm đang trở nên khó khăn hơn".

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đưa ra cảnh báo cách đây hai tháng rằng loại biến thể virus mới của Anh đang xuất hiện ở hầu hết các quốc gia châu Âu.

"Một khi loại biến thể này lây lan mạnh thì có thể ảnh hưởng đến đường cong của dịch bệnh và đặt ra tính cấp thiết của việc áp dụng các biện pháp bảo vệ sức khỏe cộng đồng cũng như các biện pháp xã hội nhằm giảm tỷ lệ lây nhiễm Covid-19", cán bộ cấp cao của Tổ chức Y tế thế giới  - Catherine Smallwood cho biết.

Và điều đó đã xảy ra. Trung tâm Kiểm soát dịch bệnh của Đức đã thông báo vào ngày 10/3, biến thể virus mới của Anh đã tìm thấy chủ yếu trong các bệnh nhân mắc Covid-19 ở Đức. Giới chức y tế cũng cho rằng, biến thể mới đang gây ra tỷ lệ lây nhiễm cao ở Pháp và Italy trong khi ở Tây Ban Nha, biến thể B.1.1.7 đã xuất hiện ở 19 khu vực của nước này.

Mỹ nâng cao cảnh giác

Tình hình tồi tệ tại châu Âu đang Mỹ nâng cao cảnh giác. Biến thể mới gây ra khủng hoảng dịch bệnh mới khắp châu Âu và cũng đang lây lan nhanh tại Mỹ. Trung tâm Kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Mỹ đưa ra cảnh báo loại biến thể này có thể là mối đe dọa tại Mỹ vào cuối tháng Ba hoặc đầu tháng Tư.

Đức, Pháp, Italy và Tây Ban Nha đã từng tìm cách khống chế dịch bệnh lây lan mạnh liên quan đến loại biến thể mới phát hiện đầu tiên ở Anh sau Giáng sinh. Mức độ lây nhiễm ở các quốc gia này được đánh giá là ổn định và tín hiệu giảm cách đây vài tuần. Cùng với đó là chương trình vaccine triển khai ở châu Âu, người dân từng hy vọng "ánh sáng ở cuối đường hầm".

"Trong khi xu hướng có vẻ nhiều  hứa hẹn thì các ca nhiễm mới vẫn tiếp tục  tăng cao. Và đây là vấn đề lớn khi làn sóng lây nhiễm mới bắt đầu khiến một số quốc gia EU phải áp dụng ngay lập tức biện pháp phong tỏa", ông Grimaldi giải thích.

 "Việc áp dụng biện pháp phong tỏa bởi khiến gánh nặng kinh tế tăng thêm là điều không dễ dàng. Tuy nhiên, mối lo ngại về mức độ lây nhiễm khiến buộc phải áp dụng các biện pháp mạnh", ông nhấn mạnh.

Ông  Grimaldi nhắc đến dữ liệu nghiên cứu gần đây tại Đại học Bologna cho thấy các biện pháp phong tỏa nghiêm ngặt, hay còn gọi là "ranh giới đỏ" của Italy đã giúp cho tỷ lệ tử vong giảm 91%.

Việc chậm trễ trong quyết định phong tỏa có thể gây chết người. Nhóm nghiên cứu của Resolution Foundation cho biết ngày 18/3, thêm 27.000 người tử vong vì Covid-19 bởi vì chính phủ trì hoãn kế hoạch phong tỏa bất chấp báo cáo các mắc Covid-19 tăng đột biến vào tháng 12.

Các quan chức y tế công cộng của Mỹ lo lắng về kế hoạch tương tự mà nước này đang triển khai. Một số bang đã bắt đầu nới lỏng các biện pháp an toàn mặc dù các ca nhiễm vẫn tăng.

"Khi bạn nhìn thấy số lượng ca nhiễm cao tới 60.000 ca mỗi ngày thì cũng là thời điểm gặp rủi ro vì khả năng ca nhiễm tăng đột biến có thể quay trở lại. Diễn biến như vậy đã xảy ra ở châu Âu", Tiến sĩ Anthony Fauci , Giám đốc Viện Dị ứng và Bệnh truyền nhiễm quốc gia nói trên CNN.

Ông Fauci cho rằng sau những hứa hẹn giảm số ca nhiễm Covid-19, một số quốc gia châu Âu đã rút lại các biện pháp y tế công cộng và chính điều này đã dẫn đến các ca nhiễm tăng đột biến trở lại.

Ông Mike Tildesley – chuyên gia truyền nhiễm tại Đại học Warwick và là cố vấn khoa học của chính phủ Anh khẳng định việc chậm triển khai vaccine ở một số nước châu Âu sẽ khiến họ đối mặt với nguy cơ làn sóng lây nhiễm mới.

"Điều đáng buồn là cho đến khi các quốc gia đến gần khả năng miễn dịch cộng đồng thì làn sóng lây nhiễm mới tiếp tục xảy ra", ông Fauci lưu ý.

Trong khi đó, ông Grimaldi cho rằng chương trình triển khai vaccine đóng vai trò quan trọng trong quá trình chống dịch bệnh nhưng phải đi cùng với các biện pháp an toàn. 

"Virus vẫn có thể tồn tại cho dù có vaccine phòng bệnh. Vì vậy, các biện pháp áp dụng vẫn phải duy trì và được xem là cách duy nhất ngăn ngừa mức độ lây nhiễm", ông nói.

Tạp chí the Lancet ngày 18/3 đã có bài viết cho rằng chỉ tiêm vaccine không đủ sức để ngăn chặn dịch bệnh đồng thời lưu ý đến việc nới lỏng dần các hạn chế.