Giữa tâm điểm Ukraine: Lực lượng Mỹ hành động bất ngờ tại Syria?

Tổng thống Mỹ Donald Trump đã tuyên bố vào tháng 3 vừa qua rằng các nhân viên quân sự Mỹ sẽ rời Syria "rất sớm". Có vẻ như ông đã thay đổi ý định kể từ đó.

Con đường Mỹ rời Syria

Nhóm tác chiến tàu sân bay Harry S. Truman gần đây đã tiến vào biển Địa Trung Hải. Máy bay Mỹ, Anh, Pháp và Israel đang tiến hành các chuyến bay khứ hồi trên khắp không phận của Syria với lí do tập trận. Các máy bay của liên minh chống nhóm Nhà nước Hồi giáo ISIS do Mỹ dẫn đầu liên tục tuần tra. Tàu thu thập tình báo Dupuy de Lome của Pháp cũng ở đó, phối hợp hoạt động với các tàu chiến Mỹ.

Quân đội Hoa Kỳ đã đổ thêm 500 lính thủy đánh bộ vào căn cứ Al Tanf nằm giữa biên giới Syria, Jordan và Iraq. 1.700 thành viên của Lực lượng Dân chủ Syria (SDF), hoạt động dưới sự chỉ huy của Hoa Kỳ, cũng đã chuyển sang củng cố lực lượng đồn trú ở khu vực này. Có hơn một chục địa điểm có sự hiện diện quân sự của Mỹ ở Đông Bắc Syria, bao gồm ít nhất bốn đường băng kéo dài từ Manbij - vùng gần biên giới với Thổ Nhĩ Kỳ đến Al-Hasakeh, trung tâm của các lực lượng SDF do người Kurd kiểm soát ở miền Bắc Syria.

Lực lượng của liên minh Mỹ chưa định rời Syria. (Nguồn: Strategic Culture)

Binh lính Mỹ đã bắt đầu tuần tra biên giới Syria-Thổ Nhĩ Kỳ hồi đầu tháng này. Động thái này được coi là cung cấp một sự bảo vệ cho lực lượng người Kurd trước sức ép từ Thổ Nhĩ Kỳ, có lẽ vì sự hỗ trợ của phía Mỹ sẽ rất quan trọng nếu tiếng súng bắt đầu nổ ra. Nga đã cảnh báo Mỹ hai lần trong tháng 9 về những hậu quả có thể xảy ra trong trường hợp Syria bắt đầu một chiến dịch giải phóng các vùng lãnh thổ khỏi các lực lượng quân đội nước ngoài, tuy nhiên, cảnh báo này chưa nhận được nhiều sự chú ý.

Đòn giáng vào Iran?

Theo tờ Washington Post, Mỹ đang chuẩn bị tấn công Iran tại Syria. Có những dấu hiệu khác cho thấy đang tiềm tàng khả năng diễn ra một hoạt động tại Syria. "Nga đã được cho phép, có sự tham vấn với Israel, về các cuộc tấn công của Israel nhằm vào các mục tiêu Iran tại Syria. Chúng tôi hoàn toàn hy vọng rằng cách tiếp cận này sẽ tiếp tục", James Jeffrey, đại diện đặc biệt của Washington về Syria cho biết vào đầu tháng 11.

Vào thời điểm đó, vị đại sứ này lưu ý rằng, việc buộc Iran rời Syria là mục tiêu của chiến dịch gây sức ép kinh tế của ông Trump nhằm vào Cộng hòa Hồi giáo. Khi nhóm Nhà nước Hồi giáo IS đang suy giảm thực lực xuống mức không đáng kể và không còn kiểm soát nhiều vùng lãnh thổ, sẽ cần một điều gì đó để tìm ra một lý do pháp lý cho một hành động quân sự. Nhưng chính quyền Mỹ dường như không hề bị lúng túng. Khi không còn mối đe dọa nào tới an ninh quốc gia hoặc lợi ích chiến lược nào để giải thích cho việc tham gia vào cuộc xung đột Syria, thì nước Mỹ vẫn đang ở lại.

Các quốc gia Ả Rập – những ứng cử viên cho liên kết "NATO Arab", gần đây đã tổ chức một cuộc tập trận quân sự quy mô lớn có tên là Lá chắn Arab 1. Cuộc tập trận này đã kết thúc vào ngày 16/11. Sự kiện huấn luyện này được xem như là một sự chuẩn bị cho một hoạt động quân sự chung. Tamer al-Shahawi, một thành viên của Ủy ban quốc phòng và an ninh của quốc hội và là cựu quan chức tình báo quân sự Ai Cập, nói: "Có sự hợp tác chặt chẽ giữa các quốc gia vùng Vịnh, Ai Cập và Israel nhằm vào Tehran. Các nước Ả Rập đang cố gắng hưởng lợi từ bất kỳ sự hỗ trợ nào có thể chống lại ảnh hưởng của Iran".

Theo một bài viết trên trang Strategic Culture, để tăng hiệu quả trừng phạt, (theo Mỹ-pv) thì Iran nên bị tách ra khỏi biển Địa Trung Hải. Các tuyến đường trên khắp Iraq, Syria và Lebanon thân cận với Iran nên bị phong tỏa. Nếu Israel quyết định tấn công những gì mà họ gọi là mục tiêu Iran tại Syria nói riêng và Trung Đông nói chung, thì sẽ rất cần sự ủng hộ của Mỹ. Một lý do khác để ở lại Syria là để tính toán được số phận quốc gia này trong trường hợp quá trình hòa giải và phục hồi bắt đầu có được động lực. Việc tách các khu vực được kiểm soát bởi SDF khỏi phần còn lại của đất nước Syria là cách duy nhất để đạt được điều đó.

Việc xây dựng lại các lực lượng nổi dậy và kiểm soát một vùng đất rộng lớn là cách để bác bỏ tính hợp pháp quốc tế của chính quyền Tổng thống Syria Assad. Sự hiện diện của Mỹ đang diễn ra tại Tanf và các nơi khác chứng tỏ Washington không có ý định rời Trung Đông như Tổng thống Trump đã nói. Theo Strategic Culture, Washington sẽ không rút khỏi Syria cho đến khi tình hình an ninh trong khu vực đạt được mục tiêu của họ.

Sự tập trung của quân đội Mỹ trong khu vực là một dấu hiệu đáng chú ý. Lực lượng khổng lồ này đã tập hợp cho một điều gì đó nghiêm trọng hơn là chỉ tập luyện. Trong khi các sự kiện ở châu Âu thu hút sự chú ý của công chúng thì tình hình leo thang ở Syria đang bị lu mờ đi, theo Strategic Culture.