Không thể xét nghiệm diện rộng: Thách thức đe doạ "giấc mộng" tái mở cửa kinh tế của Tổng thống Trump

Hôm thứ 5 (16/4), ông Trump công bố một kế hoạch nới lỏng các hạn chế kinh tế dựa trên giả định các số ca dương tính COVID-19 giảm ổn định. Tuy nhiên, hơn một tháng sau tuyên bố của ông là "bất kỳ ai muốn xét nghiệm đều có thể được xét nghiệm", tình hình thực tế lại rất khác biệt. Người dân vẫn chưa thể được xét nghiệm theo yêu cầu. Các cơ sở xét nghiệm và cơ quan y tế cho hay, tình trạng thiếu vật tư đã khiến họ không thể gia tăng số lượng xét nghiệm như chuyên gia kỳ vọng để kiểm soát virus.

"Có nơi có đủ thiết bị nhưng lại không nhân lực thực hiện. Có nơi lại giới hạn xét nghiệm theo các hướng dẫn liên quan tới những người đủ điều kiện xét nghiệm", bác sỹ Megan Ranney, một giáo sư của Đại học Brown nói. "Có quá nhiều vấn đề và sự thiếu thốn trong cách xét nghiệm đang được tiến hành ở đất nước này".

Kế hoạch của ông Trump là thành lập các điểm kiểm soát chuyên đo nhiệt độ những người không có triệu chứng tại các điểm có nhiều người cao tuổi hoặc dân số dễ bị tổn thương. Tuy nhiên, để làm được vậy, số ca xét nghiệm phải tăng gấp 3 hiện giờ.

Trách nhiệm xét nghiệm được chuyển cho các bang.

"Các thống đốc đang chịu trách nhiệm cho việc xét nghiệm", ông Trump nói với báo giới hôm thứ sáu (17/4). Ông tiết lộ, chính quyền sẽ gửi 5,5 triệu tăm bông (một dụng cụ để lấy dịch mũi họng) tới các bang trong "một vài tuần tới". "Các thống đốc có thể sản xuất tăm bông một cách dễ dàng", ông Trump chỉ ra. "Nó phần lớn làm từ cotton thôi mà".

Tuy nhiên, các chính quyền bang và địa phương cho rằng, họ không thể mở rộng xét nghiệm nếu không có thêm thiết bị.

"Chính quyền liên bang không thể phủi tay và nói, 'các bang phải chịu trách nhiệm xét nghiệm'", Thống đốc bang New York Andrew Cuomo nhấn mạnh khi phàn nàn về tình trạng thiếu các thiết bị y tế sản xuất tại Trung Quốc. "Tôi không xử lý quan hệ với Trung Quốc. Tôi không xử lý các chuỗi cung cấp quốc tế", ông Cuomo nói.

Ông Trump phủ nhận nước Mỹ đang bị bỏ lại phía sau và khẳng định, Mỹ có "hệ thống xét nghiệm mở rộng và chính sách nhất trên thế giới". Hồi giữa tuần, Phó Tổng thống Mike Pence tuyên bố, Mỹ đã thực hiện hơn 3 triệu xét nghiệm. Nhưng đáng nói, hồi tháng 3, cũng chính ông Pence cam kết sẽ có tới 5 triệu xét nghiệm được hoàn thành vào giữa tháng 4. "Chỉ cần các thống đốc bang đơn giản là kích hoạt các cỗ máy xét nghiệm năng lực cao vẫn chưa được sử dụng hết, chúng ta có thể tăng gấp đôi số lượng xét nghiệm của Mỹ chỉ trong một đêm", ông Pence nói với báo giới hôm 13/4.

Trong khi đó, CNN dẫn lời thống đốc bang Kansas Laura Kelly cho hay, rất khó để có được các dụng cụ xét nghiệm, còn thống đốc bang Tây Virginia, ông Jim Justice – một đồng minh của Tổng thống Trump nhấn mạnh, cần phải tăng cường xét nghiệm trước khi dỡ bỏ các hạn chế.

Thời kỳ phân phối dụng cụ xét nghiệm

Các nhân viên y tế chia sẻ với hãng tin AP, tình trạng thiếu dụng cụ đã khiến họ phải giới hạn những ai được xét nghiệm. Điều đó có thể khiến những người có triệu chứng nhưng không đủ nặng để nhập viện – bị bỏ qua. Còn các chuyên gia nhận định, nếu muốn tái mở cửa nền kinh tế, việc xét nghiệm những người như vậy là rất quan trọng.

Ông Ed Thornborrow, giám đốc y khoa của Phòng thí nghiệm vi sinh Francisco cho hay, ông muốn thực hiện 3.000 xét nghiệm/ngày, tuy nhiên, hiện tại số ca ông có thể làm chỉ từ 100 tới 250 do không có đủ tăm bông.

Còn người đứng đầu phòng thí nghiệm tại Bệnh viện Trẻ em Quốc gia tại Washington, bà Meghan Delaney nói, tình trạng thiếu dụng cụ ảnh hưởng lớn tới số lượng xét nghiệm mà bệnh viện của bà có thể thực hiện mỗi ngày.

Trong khi đó, theo bác sỹ Robin Patel tại phòng xét nghiệm bệnh truyền nhiễm Mayo Clinic, các bên cung cấp lại giới hạn số lượng dụng cụ bệnh viện có thể mua. "Có chút giống như thời kỳ phân phối vậy", ông Patel nói.

Hồi đầu tháng 3, ông Trump công bố một kế hoạch xét nghiệm ngay tại xe ô tô thông qua các điểm xét nghiệm trên toàn quốc, đặt tại các cửa hàng lớn như siêu thị Walmart và Target, và được kết nối với một trang web của Google… 6 tuần sau đó, trang web vẫn chỉ là một chương trình thử nghiệm tại 4 hạt của bang California. Phần lớn các điểm xét nghiệm tại các siêu thị vẫn chưa hoạt động và giới lãnh đạo các công ty vẫn đang chờ đợi thêm hướng dẫn từ chính quyền.

Hôm thứ 6 (17/4), trợ lý Bộ trưởng Y tế bác sỹ Brett Giroir cho hay, Mỹ cần phải thực hiện được 4,5 triệu xét nghiệm/tháng để bước vào giai đoạn một theo kế hoạch nới lỏng các khuyến nghị giãn cách xã hội của Nhà Trắng.

"Chúng tôi sẽ thúc đẩy năng lực xét nghiệm nhiều hơn nữa với việc mở cửa các phòng xét nghiệm và có thể mở tung cánh cửa tới tất cả các nguồn cung cấp cần thiết", ông Giroir tuyên bố.

Nước Mỹ hiện đang xét nghiệm khoảng 145.000 người/ngày với tổng số kết quả xét nghiệm đã ghi nhận là hơn 3,5 triệu ca. Các chuyên gia y tế cho rằng, năng lực xét nghiệm cần phải được nâng cao hơn nữa, mới có thể xét nghiệm đủ người lao động trong các ngành thiết yếu và kịp thời cách li những ai dương tính, cũng như tìm kiếm các tiếp xúc gần của họ để tránh dịch bệnh bùng phát mới.

"Có lẽ sẽ phải xét nghiệm gấp 3 lần số ca hiện có", bác sỹ Ashish K. Jha, giám đốc Viện Y tế Toàn cầu tại Đại học Harvard đánh giá. "Tôi không nghĩ nước Mỹ có thể làm được điều đó sớm".