Mỹ doạ thêm hành động vụ Khashoggi, cảnh báo "vượt mặt" Nga

Hôm thứ bảy (27/10), phát biểu tại một hội nghị quốc tế ở Trung Đông, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Jim Mattis cho biết, vụ sát hại nhà báo Jamal Khashoggi đã "phá hoại sự ổn định khu vực", và Mỹ sẽ tiếp tục hành động đáp trả.

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Jim Mattis (ảnh: getty)

Chưa từng nhận định Arab Saudi có liên hệ trực tiếp đến cái chết của Khashoggi, nhưng ông Mattis có nhắc tới việc Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo đã hủy bỏ visa của những người Saudi bị tình nghi tham gia vụ sát hại cây bút tờ The Washington Post; đồng thời cho biết, sẽ có thêm các biện pháp khác từ Washington.

Theo giới chức Thổ Nhĩ Kỳ, một nhóm 15 người Saudi đã tra tấn và giết hại ông Khashoggi. Ban đầu, Arab Saudi nói họ không biết gì về vụ việc, nhưng sau đó lại tuyên bố hôm 25/10 rằng, các bằng chứng chỉ ra vụ giết người đã được lên kế hoạch trước.

Người đứng đầu Lầu Năm góc cũng không trực tiếp cáo buộc Saudi hay đề cập tới những lời kêu gọi của Quốc hội Mỹ nhằm dừng các thoả thuận bán vũ khí hay áp dụng trừng phạt cho Riyadh. Tuy nhiên, ông nhấn mạnh những nguy cơ an ninh quốc gia mà vụ việc đem lại cho mối quan hệ giữa Mỹ và Arab Saudi.

"Với các mối quan tâm toàn diện của chúng tôi về hòa bình, và sự tôn trọng không thay đổi cho nhân quyền, vụ sát hại Jamal Khashoggi tại một cơ sở ngoại giao, đều liên quan tới tất cả chúng ta", ông Mattis nói.

Bộ trưởng Mattis cũng nói về những lợi ích mà Washington chia sẻ với các đồng minh Arab và Israel; đồng thời khẳng định, "sự tôn trọng của chúng tôi dành cho người dân Saudi không hề bị giảm bớt". Tuy nhiên, theo ông, sự tôn trọng này "phải đi cùng với niềm tin và tính minh bạch".

Việc Riyadh thay đổi thái độ theo hướng hé lộ thêm chi tiết về cái chết của Khashoggi cho thấy, Vương quốc đã phải thừa nhận, vụ việc đang có những ảnh hưởng lớn không chỉ về ngoại giao mà còn cả kinh tế.

Nhà báo Khashoggi sống tại Mỹ trong năm vừa qua và thường có những bài viết chỉ trích Thái tử Mohammed bin Salman - người thừa kế ngai vàng của Arab Saudi.

Hãng tin AP nhận định, nhìn chung, bài phát biểu của ông Mattis tập trung vào mối quan hệ hợp tác trong khu vực, và cam kết của Mỹ đối với Trung Đông.

Ông nhắc lại những chỉ trích dành cho Iran; trong đó cáo buộc chính quyền Iran là nguyên nhân dẫn tới các lực lượng nổi dậy ở Yemen và Iraq, ủng hộ cho Tổng thống Syria Bashar al-Assad, và tạo điều kiện cho các nhóm khủng bố tăng cường hoạt động trong khu vực.

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ khẳng định, những cam kết của Washington đối với Trung Đông sẽ vượt qua bất kỳ sự hiện diện, mà theo ông là đi ngược lại các quy tắc đạo đức thông thường – đến từ phía Nga.