(Tổ Quốc) - Căng thẳng giữa Mỹ và Iran tiếp tục leo thang sau khi quốc gia Hồi giáo tuyên bố bắn rơi máy bay không người lái của Mỹ cùng với cáo buộc vi phạm lãnh thổ.
Chuỗi căng thẳng đằng đẵng
"Iran cho biết ngày 22/6 rằng sẽ đáp trả mạnh mẽ trước bất kỳ thách thức nào của Mỹ với họ", hãng tin Tasnim cho biết trong bối cảnh căng thẳng leo thang giữa Tehran và Washington sau vụ bắn rơi máy bay Mỹ.
Tổng thống Donald Trump. Ảnh:AFP
Vào ngày 20/6, tên lửa của Iran đã bắn hạ máy bay trinh thám Global Hawk của Mỹ. Tehran cho biết, máy bay không người lái của Washington đã bị bắn hạ vì vi phạm lãnh thổ của họ. Trong khi đó, Washington khẳng định, máy bay chỉ diễn tập trong không phận quốc tế.
Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết vào ngày 21/6 rằng, ông vừa trì hoãn một cuộc tấn công quân sự đáp trả động thái Iran bắn rơi máy bay Mỹ bởi vì cuộc tấn công quân sự có thể khiến 150 người tử vong và đây là tín hiệu mở cho Tehran có thể tiếp tục đàm phán với Mỹ trong thời gian tới.
"Cho dù quyết định của Mỹ ra sao, chúng tôi sẽ không cho phép bất kỳ quốc gia nào vi phạm lãnh thổ của Iran. Tehran sẽ đáp trả mạnh mẽ với bất kỳ động thái khiêu khích hay thách thức nào của Mỹ", người phát ngộn Bộ Ngoại giao Mỹ Abbas Mousavi nói trên Tasnim.
"Đây là phản ứng của chúng tôi trước bất kỳ vi phạm nào trong không phận của Iran và nếu vi phạm này tiếp tục lặp lại, chắc chắn phản ứng cũng tương tự", ông Amirali Hajizadeh, người đứng đầu lực lượng phòng không Iran cho biết.
"Điều đó là có thể vụ tiếp cận vi phạm lần này do một vị tướng hoặc có người đứng đầu chỉ đạo", ông Amirali Hajizadeh, người đứng đầu lực lượng phòng không Iran nói thêm.
Các lo lắng về việc đối đầu giữa Iran và Mỹ vẫn tiếp tục leo thang mặc dù Tổng thống Donald Trump nói rằng ông không hề muốn tiến tới chiến tranh với Iran. Tehran cho biết, họ cũng không hề muốn chiến tranh nhưng chắc chắn sẽ có động thái đáp trả nếu bị tấn công.
Chính quyền Tổng thống Trump cũng tăng cường trừng phạt kinh tế vào nước này, huy động thêm quân lính và tàu chiến đến Trung Đôngtrước các thách thức gia tăng.
Các xung đột trên vịnh liên tục diễn ra cùng với các cáo buộc của Mỹ với nước này. Cố vấn an ninh Mỹ John Bolton cũng cáo buộc Iran về vụ xung đột này.
Cùng với các thông tin mơ hồ và không ai đưa ra tuyên bố trách nhiệm vụ việc, Lầu Năm Góc đã đưa ra video và các hình ảnh nghi ngờ chính Iran gây ra vụ việc. Tehran liên tục bác bỏ các cáo buộc và cho rằng đây là hành động nguy hiểm và trầm trọng.
Châm ngòi khủng hoảng Trung Đông
"Bất kỳ việc mắc lỗi nào của Mỹ hay các đồng minh khu vực của Mỹ sẽ đều châm ngòi cho chiến tranh vì lợi ích của họ", người phát ngôn cấp cao của Lực lượng vũ trang Iran - Abolfazl Shekarchi nói trên Tasnim.
Bộ Ngoại giao Iran đã triệu tập một đại diện ngoại giao từ Các tiểu vương quốc Ả rập thống nhất (UAE) vào ngày 22/6 vì cho rằng chính UAE đã cho phép máy bay không người lái của Mỹ đi qua vào lãnh thổ Iran. Tehran đã bắn hạ sau khi máy bay này đi vào không phận của họ với cáo buộc vi phạm lãnh thổ, hãng tin Fars cho biết.
Một quan chức ngoại giao cấp cao của Ả rập cho biết, các căng thẳng gia tăng sẽ khiến cho khủng hoảng Trung Đông trở nên trầm trọng hơn bao giờ hết.
"Đối phó với bất kỳ điều gì chúng ta đang nghĩ về căng thẳng giữa Mỹ và Iran. Diễn biến liên tục có thể gây ra thảm họa với loài người", nhà ngoại giao này cho biết trên Reuters trong điều kiện giấu tên.
Cục Hàng không liên bang Mỹ vào ngày 20/6 đã ban hành lệnh khẩn cấp cấm các máy bay vận hành của Mỹ bay vào không phận do Tehran kiểm soát giáp dải Hormuz hay Vịnh Oman. Một vài hãng hàng không quốc tế khác cũng đưa ra cảnh báo tương tự.
Tuy nhiên, Iran cho rằng không phận của họ hoàn toàn an toàn và đảm bảo, hãng tin Tasnim cho biết.
Mỹ và Saudi Arabia cáo buộc Iran đã tấn công vào tàu chở dầu trên Vịnh Oman vào tuần trước cũng như 4 tàu chở dầu của UAE vào ngày 12/5. Iran bác bỏ liên quan trong các vụ việc.
Thủ tướng Đức Angela Merkel ngày 22/6 đã kêu gọi các bên liên quan giảm căng thẳng và nhấn mạnh: "Đây là điều chúng ta cần tiếp tục".
Anh cho rằng Bộ trưởng Trung Đông Andrew Murrisonsẽ cảnh báo thách thức về vấn đề Iran và mối đe dọa có thể giảm nếu thông qua một thỏa thuận hạt nhân trong suốt chuyến thăm Iran vào ngày 23/6.
Các căng thẳng đang trở nên tồi tệ hơn khi Tổng thống Trump quyết định rút khỏi thỏa thuận hạt nhân Iran 2015 giữa Iran và sáu siêu cường đồng thời áp thêm trừng phạt mạnh mẽ đối với Tehran. Các trừng phạt sẽ giảm đi nếu Iran chịu giảm đi các chương trình hạt nhân, hãng Reuters cho biết.
Iran liên tục đe dọa sẽ kết thúc thỏa thuận nếu các thành viên còn lại của châu Âu thất bại trong việc kiềm chế Mỹ tăng cường trừng phạt với Tehran.
"Các quốc gia Châu Âu sẽ không còn thêm thời gian níu kéo thỏa thuận hạt nhân Iran cho đến 8/7", ông Mousavi nói.
