Nga: Yếu tố bất ngờ thúc đẩy leo thang quân sự Afghanistan?

Bất chấp những nỗ lực của Chính phủ Afghanistan và Mỹ, các nhóm khủng bố IS và Taliban vẫn tiếp tục bám rễ tại quốc gia này, và đe doạ sẽ mở rộng lực lượng sang các nước Trung Á khác.

Zamir Kabulov, một nhà ngoại giao cấp cao và trưởng đại diện Nga tại Afghanistan gần đây từng phát biểu, nếu Chính phủ Afghan và Washington không thể đối phó với mối đe doạ đến từ IS, nước Nga sẽ phải viện đến sức mạnh quân sự và triển khai quân tại Afghanistan.

Nhà ngoại giao Nga chỉ ra thực tế, IS vẫn đang tiếp tục củng cố sức mạnh của mình tại Afghanistan. Điều này gây ra những lo ngại lớn cho Moscow về khả năng tình hình bất ổn sẽ lan rộng ra khắp khu vực Trung Á, đặc biệt là tại các quốc gia năm gần biên giới với Nga.

Ông Kabulov cũng đề cập đến các báo cáo liên quan đến việc vũ khí được vận chuyển tới cho các tay súng cực đoan IS từ các máy bay trực thăng không rõ nguồn gốc.

Theo Bộ Ngoại giao Nga, tại ít nhất ba tỉnh phía bắc của Cộng hoà Hồi giáo Afghanistan, người ta đã nhìn thấy một chiếc máy bay không rõ danh tính đang thả những chiếc hộp xuống cho các tay súng IS. Ông Kabulov cho biết, vấn đề này đã được các nhà ngoại giao Nga đưa ra trong một cuộc họp của Hội đồng bảo an Liên hợp quốc.

Mối lo lắng trên nhận được sự đồng tình của quốc hội Afghanistan. Một số người thậm chí còn đi xa hơn khi cho rằng, chiếc máy bay kia có thể liên quan tới Mỹ.

Lực lượng an ninh của Afghanistan (ảnh: Sputnik)

Chỉ là cảnh báo, không phải lời hứa

Theo nhà phân tích quân sự, tướng không quân về hưu người Afghanistan, Atiqullah Amarkhel, tuyên bố chính thức của Nga, giống như một “lời cảnh báo” về khả năng leo thang xung đột tại Afghanistan, hơn là lời hứa triển khai quân đội.  

“Đây là một vấn đề chính trị, và những lời của ông Kabulov có giá trị cảnh báo ngoại giao,” ông Amarkhel giải thích, đồng thời nhấn mạnh rằng, gần như chắc chắn nước Nga sẽ không can thiệp vào cuộc chiến chống IS tại Afghanistan.

“Nước Nga sẽ không tiến hành các biện pháp quân sự cho đến khi IS tấn công phần biên giới giữa Nga và sáu nước Trung Á,” vị tướng về hưu chỉ ra. “Lý do Nga quan tâm đến ảnh hưởng ngày càng lan rộng của IS tại Afghanistan, đặc biệt là phía bắc của đất nước, là mối đe doạ tình hình ngày càng trở nên xấu hơn tại Trung Á.”

“Liệu Nga có bỏ qua sự hiện diện của Taliban và IS tại Trung Á – khu vực Moscow coi là một phần trong các lợi ích của mình? Chắc chắn là không. Moscow nhìn nhận việc bất kỳ một nhóm khủng bố nào xuất hiện tại Trung Á đều là mối đe doạ cho an ninh quốc gia,” ông Amarkhel phân tích.

Vì vậy, để giải quyết vấn đề, tháng Sáu vừa qua, Bộ Quốc phòng Nga đã tuyên bố sẽ củng cố cho các căn cứ quân sự Nga tại Tajikistan và Kyrgyzstan với các loại vũ khí hiện đại, nhằm ngăn chặn làn sóng khủng bố từ Afghanistan tràn vào Trung Á.

“Chúng tôi nhận được sự cảnh báo từ việc số lượng các tay súng IS tại Afghanistan đang tăng mạnh và hiện đã vượt qua 3.500 người. Việc nhóm khủng bố này đang cố gắng tạo dựng một lãnh thổ riêng, đã dẫn đến một mối đe doạ nghiêm trọng cho an ninh của Afghanistan và các nước láng giềng,” Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu phát biểu trong một cuộc gặp gỡ tại thủ đô Astana của Kazakh hồi tháng Sáu.

Quân lính Nga tại căn cứ Tajikistan (ảnh: Sputnik)

Ngài Bộ trưởng nhấn mạnh rằng, các căn cứ quân sự của Nga tại Tajikistan và Kyrgyzstan là “những đảm bảo cho ổn định khu vực.” “Cùng với các đồng minh của mình, chúng tôi đang tăng cường khả năng chiến đấu để bảo vệ cho an ninh của Dushanbe và Bishkek [hai thủ đô của Tajikistan và Kyrgyzstan],” ông Shoigu nói.

Thử thách mới cho Moscow

Cựu tướng không quân Amarkhel nhận định, việc Nga triển khai quân tại Afghanistan sẽ đem đến những thử thách mới cho Moscow.

Nga từng nhiều lần tỏ ra sẵn sàng cung cấp hỗ trợ về chính trị và kỹ thuật quân sự cho Kabul. Cùng lúc đó, Moscow cũng từ chối khả năng triển khai các lực lượng vũ trang Nga tham dự bất kỳ hành động quân sự nào tại Afghanistan.

Ông Amarkhel cảnh báo, mặc dù chính quyền Afghanistan và các đồng minh đã rất nỗ lực đánh bại IS, tổ chức này dường như lại đang ngày càng mạnh hơn.

Việc Taliban vẫn giữ quyền kiểm soát hầu hết các khu vực nông thôn của Afghanistan, còn IS đang củng cố vững chắc vị thế của mình, khiến tình hình tại quốc gia vốn đã bị kiệt quệ bởi chiến tranh, tiếp tục trở nên xấu hơn.

“Cuộc chiến tại Afghanistan đang được mở rộng, ngoài Taliban và IS, các nhóm khủng bố mới đang trỗi dậy. Hãy chờ xem mọi việc sẽ đi đến đâu,” tướng Amarkhel dự đoán.

Ông nhận định: “Mối quan hệ giữa Nga và Mỹ đang trở nên tồi tệ, vì thế Mỹ có thể sử dụng nhiều nhóm hồi giáo khác nhau để tăng cường áp lực lên Nga, nhằm khiến tình hình tại Trung Á phức tạp hơn. Chính vì vậy, Nga cần phải theo dõi các diễn biến một cách cẩn thận.”

(Theo Sputnik)