Nhìn lại năm 2021: Dấu ấn ngoại giao nổi bật của Mỹ ở châu Á

Trong cuộc họp cuối năm tại Bộ Ngoại giao Mỹ, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken khẳng định, Washington sẽ tiếp tục cam kết "xây dựng lại nền tảng chính sách đối ngoại" đối với thế giới.

Sau nhiều tháng triển khai chính sách đối ngoại, trong đó phải kể đến các cuộc gặp gỡ giữa các nhà ngoại giao hàng đầu của Mỹ với các đối tác từ châu Á và châu Âu, Ngoại trưởng Mỹ Blinken tuyên bố Washington đã và đang tăng cường hợp tác nhiều hơn với các đồng minh để giải quyết các vấn đề địa chính trị, bao gồm cả Trung Quốc.

"Chúng ta cần phải gắn kết nhiều hơn với các đồng minh và đối tác vào thời điểm hiện tại", ông Blinken nhấn mạnh và khẳng định Mỹ hiện đang ở vị thế mạnh mẽ hơn nhiều để ngăn chặn các thách thức quốc tế.

Năm 2021, chính quyền Tổng thống Biden đã tìm cách khôi phục quan hệ với một số đối tác ở Tây Âu và Đông Nam Á, đồng thời làm sâu sắc hơn mối quan hệ với các đối tác chiến lược mới như Ấn Độ. Nhìn chung, Tổng thống Biden đã đạt được một số thành tựu ban đầu trong năm đầu tiên nắm chính quyền. Theo khảo sát của trung tâm Nghiên cứu Pew, chính quyền ông Biden đã đạt được thành công nhất định trong mục tiêu ngắn hạn. Đầu tiên là sự tín nhiệm của toàn cầu trong nhiệm kỳ đầu tiên của tổng thống Mỹ tăng từ 17% trong những tháng cuối cùng của chính quyền cựu Tổng thống Trump lên 75% vào thời điểm hiện tại.

Chính quyền Tổng thống Biden cũng cố gắng xoa dịu các lo ngại giữa các đồng minh truyền thống từ Nhật Bản, Đài Loan đến Philippines trước một số động thái gần đây của Mỹ.

Ngoại giao vaccine

Một lưu ý tiếp theo là thành công trong chính sách ngoại giao vaccine của Mỹ từ các chương trình tài trợ vaccine quy mô lớn do Mỹ sản xuất đối với khu vực quan trọng ở Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương.

Theo Asia Times, chỉ riêng Đông Nam Á đã tiếp nhận hơn 23 triệu liều vaccine và hơn 158 triệu đô la Mỹ về hỗ trợ nhân đạo và y tế khẩn cấp từ chính quyền Tổng thống Biden. Khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương đã tiếp nhận khoảng 300 triệu liều vaccine do Mỹ sản xuất.

Thành công của chính sách ngoại giao vaccine Mỹ đã được thể hiện đầy đủ vào đầu năm nay, sau đó là quyết định khôi phục lại Thỏa thuận các Lực lượng thăm viếng (VFA) – một thỏa thuận quốc phòng quan trọng giữa Mỹ và Philippines.

Hội nghị cấp cao ASEAN

Theo Asia Times, chính quyền Tổng thống Biden cũng ưu tiên các hoạt động ngoại giao tập trung vào các diễn đàn khu vực như Hội nghị cấp cao Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN). Để đạt được mục tiêu này, Ngoại trưởng Blinken và các quan chức an ninh quốc gia hàng đầu khác của Mỹ đã cùng tham gia một số hội nghị thượng đỉnh ở khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương trong năm 2021.

Trong khi ông Biden trở thành tổng thống Mỹ đầu tiên tham dự thượng đỉnh ASEAN sau 4 năm thì Ngoại trưởng Mỹ Blinken cũng đã tham gia hàng loạt các cuộc gặp song phương và đa phương, cả trực tiếp và trực tuyến cùng với những lãnh đạo đồng cấp của Đông Nam Á.

Chỉ trong vài tuần sau hội nghị cấp cao ASEAN, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin và Phó Tổng thống Kamala Harris đã đến thăm nhiều quốc gia Đông Nam Á, trong đó Singapore và Việt Nam là hai chủ nhà đón tiếp chuyến thăm chính thức của hai nhà lãnh đạo của Mỹ.

Trong cuộc họp báo cuối năm, Ngoại trưởng Blinken đã lên tiếng về kế hoạch thiết lập lại chiến lược của Mỹ với các đồng minh và đối tác trên toàn thế giới trong năm mới sau nhiều tháng ngoại giao sôi nổi gần đây.

"Chúng ta đang ở vị thế địa chính trị mạnh mẽ hơn để đối phó với các mối đe dọa quốc tế. Mỹ hy vọng có thể làm cho thế giới tự do hơn, thịnh vượng hơn, an toàn hơn và kết nối hơn", ông Blinken khẳng định.

Tuy nhiên, theo Asia Times, giữa các thành công nhất định, Mỹ sẽ phải tiếp tục đối mặt với một số thách thức mới vào năm tới.

Trước hết, chính quyền Tổng thống Biden vẫn chưa công bố bất kỳ một sáng kiến kinh tế cụ thể nào ở khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương. Thương mại song phương của ASEAN và Trung Quốc đang tiến gần mốc trị giá 700 tỷ đôla – gấp đôi so với thương mại của Mỹ với khu vực này.

Giới quan sát cho rằng, giữa các thành tích nổi bật trong chính sách ngoại giao của Mỹ ở khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương, các thách thức phía trước của Mỹ trong quá trình triển khai sẽ không thể tránh khỏi. Washington có thể sẽ phải đối mặt với một số lựa chọn khó khăn trong mục tiêu dài hạn ở khu vực trong thời gian tới./.