(Tổ Quốc) - Các căng thẳng gần đây xung quanh quá trình luận tội đối với Tổng thống Trump tiếp tục diễn biến trong kịch bản mới.
Ba nghị sĩ Cộng hòa lên tiếng ủng hộ
Ít nhất ba nghị sĩ Đảng Cộng hòa lên tiếng ủng hộ xem xét bãi nhiệm Tổng thống Trump sau vụ bạo loạn tòa nhà Quốc hội vào thứ Tư tuần trước. Tuy nhiên, Phó Tổng thống Mike Pence tiếp tục lên tiếng phản đối động thái này. Ngay cả khi Hạ viện Mỹ tiếp tục tranh luận về Nghị quyết hối thúc phó Tổng thống Pence viện dẫn Tu chính án 25 của Hiến pháp Mỹ nhằm bãi nhiệm đối với Tổng thống Trump thì ông Pence vẫn một mực gửi một lá thư tới Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi khẳng định ông sẽ không chấp thuận yêu cầu đó.
"Tôi khẳng định hành động này không mang đến lợi ích tốt nhất cho quốc gia của chúng ta và đi ngược lại với Hiến pháp" ông Pence khẳng định.
Chỉ còn 8 ngày nữa Tổng thống Trump sẽ kết thúc nhiệm kỳ tổng thống. Hạ viện Mỹ đã sẵn sàng các các điều khoản luận tội cáo buộc Đảng Cộng hòa "có hành vi kích hoạt gây bạo loạn" trước khi xảy ra vụ việc đám đông nổi loạn xông vào Đồi Capitol khiến 5 người tử vong.
Động thái này sẽ kích hoạt một phiên tòa xét xử tại Thượng viện do Đảng Cộng hòa kiểm soát mặc dù không rõ có đủ thời gian để điều đó trở thành sự thực hay không. Tuy nhiên, ba nghị sĩ Đảng Cộng hòa là John Katko, Liz Cheney và Adam Kinzinger lại lên tiếng ủng hộ quyết định của Hạ viện, tiếp tục xem xét luận tội đối với Tổng thống Trump.
Nghị sĩ Cộng hòa thuộc Hạ viện - Liz Cheney nhấn mạnh: "Chưa bao giờ một tổng thống Mỹ lại vi phạm lời thề của mình với Hiến pháp như vậy".
Hai thành viên khác của Đảng Cộng hòa là John Katko và Adam Kinzinger cũng ủng hộ quá trình xem xét luận tội với ông Trump.
Thông báo diễn ra trong bối cảnh các lãnh đạo Đảng Cộng hòa tại Hạ viện Mỹ không có động thái hối thúc các thành viên bỏ phiếu chống lại việc luận tội ông Trump đồng thời nói rằng đây chỉ là vấn đề lương tâm cá nhân.
Trong một cuộc họp lấy ý kiến xây dựng quy tắc bỏ phiếu luận tội hôm thứ Tư, đại diện Dân chủ - David Ciciline đã nói với Ủy ban Nội quy Hạ viện rằng động thái tiến tới xem xét luận tội phải có đủ 217 ý kiến ủng hộ của các nghị sĩ.
Ông Cicilline nhấn mạnh Tổng thống Trump có khoảng một tuần để làm điều đúng đắn nhất. Ông Trump đã từ chối từ chức và không chịu trách nhiệm sau vụ bạo loạn.
Mục tiêu chặn đường tái tranh cử của ông Trump
Thời báo New York Times dẫn lời lãnh đạo đa số phe Cộng hòa tại Thượng viện Mỹ - ông Mitch McConnell bày tỏ ủng hộ Đảng Dân chủ xem xét luận tội đối với Tổng thống Trump. Ông McConnell tin tưởng nỗ lực tiến hành luận tội có khả năng đưa Tổng thống Trump ra khỏi Đảng.
Nếu Hạ viện tiến hành luận tội đối với Tổng thống Trump thì ông Trump sẽ phải tham gia hầu tòa trong phiên xét xử tại Thượng viện để xác định tội danh. Trong phiên tòa, 2/3 đa số nghị sĩ Thượng viện sẽ tiến hành việc luận tội, có nghĩa là ít nhất 17 thành viên Cộng hòa sẽ phải tham gia bỏ phiếu luận tội.
Trong lần xuất hiện đầu tiên trước công chúng kể từ cuộc bạo loạn vào hôm thứ Tư tuần trước, Tổng thống Trump không có bất kỳ thái độ nào trong bài phát biểu. Thay vào đó, ông chỉ lặp lại tuyên bố sai lầm trong chiến thắng của Tổng thống đắc cử Joe Biden và cáo buộc tính không hợp pháp.
Theo Reuters, Tổng thống đắc cử Biden sẽ tham gia tuyên thệ nhậm chức tổng thống vào ngày 20/1 tới.
Trong cuộc tranh luận trước cuộc bỏ phiếu Hạ viện về nghị quyết Tu chính án thứ 25, các thành viên Dân chủ đã yêu cầu các nhà lập pháp Đảng Cộng hòa lên tiếng bác bỏ cáo buộc sai lầm của Tổng thống Trump về chiến thắng của Tổng thống đắc cử Biden. Tuyên bố đã khiến cho những người ủng hộ Tổng thống Trump tạo nên làn sóng bạo loạn ở tòa nhà Quốc hội và khiến 5 người tử vong, trong đó có một cảnh sát. Tuy nhiên, phía Đảng Cộng hòa từ chối thừa nhận quan điểm này và khẳng định nỗ lực không thành công vào tuần trước là chính đáng.
Nghị quyết cũng kêu gọi Phó tổng thống Pence viện dẫn phần 4 của Tu chính án thứ 25 cho phép đa số thành viên Nội các tước bỏ quyền lực tổng thống nếu không hoàn thành tốt vai trò của người đứng đầu nước Mỹ. Điều 4 trong Tu chính án 25 của Hiến pháp Mỹ quy định phó tổng thống với sự ủng hộ của đa số quan chức cấp cao trong nội các có thể nộp văn bản lên lưỡng viện quốc hội Mỹ tuyên bố tổng thống không thể thực thi quyền lực và nhiệm vụ của mình.
Chưa dừng lại ở đó, bên cạnh mục tiêu gạt Trump khỏi Nhà Trắng trong những ngày cuối nhiệm kỳ thì phe Dân chủ dường như còn muốn ngăn ông trở lại bộ máy chính quyền. Trước đó, Tổng thống Trump từng lên tiếng sẽ tiếp tục có kế hoạch chạy đua vào Nhà Trắng trong năm 2024.
Đảng Dân chủ cũng sử dụng phiên tòa luận tội, hối thúc bỏ phiếu ngăn Tổng thống Trump tiếp tục tái tranh cử. Không cần đến 2/3 phiếu bầu, chỉ cần đa số Thượng viện ủng hộ bãi nhiệm đối với Tổng thống Trump thì điều này cũng có thể tiếp tục triển khai. Các chuyên gia lập pháp tranh cãi về việc liệu có nên tin vào cáo buộc luận tội trước khi tham gia bỏ phiếu. Trong khi đó, theo Tu chính án thứ 14, thủ tục này đủ điều kiện bãi nhiệm với Tổng thống Trump.