Tiếp nối thỏa thuận với Thổ, quân lực Nga đổ bộ Syria

Động thái này được thực hiện theo thỏa thuận giữa Ankara và Moscow – được thiết lập để ngăn chặn sự tấn công của quân đội Thổ Nhĩ Kỳ vào phía đông bắc Syria.

Thỏa thuận trên, đạt được vào hôm thứ Ba giữa Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan và Tổng thống Nga Vladimir Putin, nêu ra việc quân cảnh Nga và lực lượng bảo vệ biên giới Syria sẽ đưa tất cả dân quân người Kurd YPG cách biên giới với Thổ Nhĩ Kỳ30 km (19 dặm) vào thứ Ba tới.

Quân cảnh Nga, từ vùng Chechnya, sẽ tuần tra và giúp đỡ người Kurd rút quân Kurd và vũ khí ra ngoài bán kính 30 km biên giới Syria-Thổ Nhĩ Kỳ, hãng tin Interfax cho biết.

Ankara coi YPG là một nhóm khủng bố có liên kết với các chiến binh người Kurd - đã tiến hành nổi dậy ở đông nam Thổ Nhĩ Kỳ kể từ năm 1984. Ankara đã mở cuộc tấn công xuyên biên giới chống lại YPG vào ngày 9/10 sau khi Tổng thống Trump ra lệnh cho lực lượng Mỹ rút khỏi vùng đông bắc Syria.

Hôm thứ Năm, Lực lượng Dân chủ Syria (SDF) do YPG dẫn đầu cáo buộc Thổ Nhĩ Kỳ đã phát động một cuộc tấn công trên bộ lớn nhằm vào ba ngôi làng ở phía đông bắc Syria bất chấp việc tất cả các bên tuyên bố thực thi lệnh ngừng bắn. Hành động này đã buộc hàng ngàn dân thường phải chạy trốn.

Bộ Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ không bình luận trực tiếp về báo cáo của SDF nhưng cho biết năm nhân viên quân sự của họ đã bị thương trong một cuộc tấn công vào lực lượng YPG quanh thị trấn biên giới Ras al Ain, gần nơi có ba ngôi làng trên.

Về phần mình, Nga cho biết kế hoạch hòa bình đạt được vào thứ ba đang diễn ra suôn sẻ và hãng thông tấn RIA của Nga cũng dẫn lời một quan chức SDF cho biết các chiến binh người Kurd đã rút khỏi khu vực biên giới. Họ cũng cho biết người Kurd đã sẵn sàng thảo luận về việc gia nhập quân đội Syria một khi cuộc khủng hoảng Syria được giải quyết về mặt chính trị.

Sóng gió về người tị nạn

Thỏa thuận trên, có sự đồng ý của ông Putin, được xây dựng và mở rộng từ lệnh ngừng bắn do Mỹ làm trung gian trước đó. Đặc phái viên của Mỹ tại Syria, Geir Pedersen, nói với Reuters rằng lệnh ngừng bắn dường như đang được duy trì về mặt tổng thể khi các cường quốc lớn tập trung tại Geneva trước cuộc họp đầu tiên của Ủy ban Hiến pháp Syria vào tuần tới.

Thổ Nhĩ Kỳ đang là nơi tị nạn của khoảng 3,6 triệu người chạy trốn khỏi cuộc chiến tám năm ở Syria. Họ đang có kế hoạch đưa hai triệu người tị nạn tới một khu vực an toàn tại khu vực biên giới Syria.

Một báo cáo của Tổ chức Ân xá Quốc tế được công bố vào thứ Sáu cho biết Thổ Nhĩ Kỳ đã buộc người tị nạn phải trở lại Syria. Ankara phủ nhận việc đưa bất kỳ người Syria nào đi mà không đúng theo ý muốn của họ.

Thứ ba tới, theo các điều khoản của thỏa thuận đạt được tại Sochi, các lực lượng Nga và Thổ Nhĩ Kỳ sẽ bắt đầu tuần tra một dải đất dài 10 km (6 dặm) ở phía đông bắc Syria, nơi quân đội Mỹ đã được triển khai trong nhiều năm cùng với các đồng minh cũ người Kurd.

Sự xuất hiện của quân cảnh Nga đánh dấu sự thay đổi cán cân sức mạnh khu vực chỉ hai tuần sau khi ông Trump bắt đầu rút lực lượng Mỹ khỏi Syria. Động thái này đã vấp phải sự chỉ trích ngay ở Washington và từ nhiều nước khác, những bên coi đây là một sự phản bội của Mỹ đối với các đồng minh người Kurd.

Tình hình hiện tại cũng đã cho thấy mối quan hệ an ninh ngày càng tăng giữa Nga, hiện là cường quốc có sức ảnh hưởng bao trùm tại Syria và thành viên NATO Thổ Nhĩ Kỳ.

Một quan chức quốc phòng Mỹ hôm thứ Năm cho biết Washington đã cam kết củng cố các vị trí quân sự của họ tại Syria với việc bổ sung thêm các khí tài. Đây là một dấu hiệu rõ ràng cho thấy họ đã bỏ kế hoạch rút hoàn toàn khỏi Syria và có thể bổ sung binh lực để tăng cường cho số lượng binh lính Mỹ còn lại ở nước này.

Hoạt động quân sự của Thổ Nhĩ Kỳ cũng đã bị các đồng minh NATO lên án rộng khắp. Họ cho rằng Ankara đang gây ra một cuộc khủng hoảng nhân đạo mới trong cuộc xung đột kéo dài 8 năm của Syria và có thể để các tù nhân Nhà nước Hồi giáo IS từng bị YPG giam giữ có cơ hội tập hợp lại.