Trẻ em đọc truyện chữ có tốt hơn truyện tranh?

Tranh cãi giữa truyện chữ và truyện tranh

Truyện chữ và truyện tranh được đặt lên bàn cân thì không ít phụ huynh cho rằng: truyện chữ là cách tốt nhất để phát triển văn hóa đọc nói chung. Thói quen đọc truyện chữ ngay từ bé cũng giống như người chinh phục được con chữ, sẽ không là trở ngại với việc đọc sách khi lớn lên.  

Với trẻ em, việc đọc sách còn tốt cho giao tiếp và học môn tiếng Việt. Vì thế truyện chữ đáp ứng được các yêu cầu đó hơn. Truyện chữ thường diễn đạt một vấn đề, hay một câu chuyện “có đầu có đuôi” - đầy đủ chủ ngữ, vị ngữ, diễn đạt dễ hiểu, trong sáng. Không những thế từ những con chữ còn gợi mở trí tưởng tượng của độc giả. Chẳng hạn nếu miêu tả về cánh đồng thì độc giả sẽ tưởng tượng cánh đồng đó trước mắt theo dẫn dắt của con chữ, như rộng hay hẹp, màu xanh hay vàng, có nắng hay có mưa… Không những thế, mỗi người tưởng tượng khác nhau sẽ “tự vẽ” cho mình một bức tranh khác nhau khi “hiện thực hóa con chữ”.

Những cuốn sách hấp dẫn cả trẻ em và người lớn. Ảnh: Nam Nguyễn

Trong khi đó, truyện tranh bị không ít người “kết tội” ở ngay… cái tên!. Với tên gọi truyện tranh nên nhiều phụ huynh mặc định tranh lấn át chữ.  Sự tối giản ngôn ngữ, phần lớn là thoại cũng khiến các bậc phụ huynh tỏ ra khá lo ngại việc phát triển ngôn ngữ của trẻ bị ảnh hưởng. Với dung lượng chữ ít ở truyện tranh cũng có thể khiến trẻ duy trì thói quen thích đọc sách ít chữ, không phải tư duy nhiều, khi lớn hơn cũng ngại đọc sách có nhiều chữ. Lo ngại nữa của một số phụ huynh là nếu cho trẻ đọc truyện tranh sẽ hạn chế trí tưởng tượng, sáng tạo bởi mọi thứ đã khá rõ ràng và hiển hiện ngay trước mắt.

Không thể phủ nhận tác dụng của sách, trong đó có truyện chữ. Tuy nhiên quan điểm không mặn mà với truyện tranh như ở trên vẫn tồn tại khá phổ biến. Từ đó, đã có không ít gia đình hạn chế, thậm chí “cấm cửa” con đọc truyện tranh.  Thế nhưng dường như lại có một nghịch lý là các em thiếu nhi khi mới bắt đầu đọc sách thường thích đọc truyện tranh. Vì truyện tranh dễ hiểu, lượng chữ vừa phải, đọc không mỏi mắt, tranh hấp dẫn, ngộ nghĩnh và bắt mắt…

Các chuyên gia giải oan cho truyện tranh

Theo TS. Giáp Văn Dương, việc trẻ đọc truyện tranh không phải là xấu, và ngay cả đọc truyện chữ cũng không phải hoàn toàn tốt. Mỗi thể loại đều có cái hay, cái dở, cái hạn chế và vấn đề là chúng ta phải điều chỉnh như thế nào. TS. Dương chia sẻ thêm, khi còn ở nước ngoài, nhờ truyện tranh mà con trai ông giữ được tiếng Việt.  Cho đến bây giờ gia đình ông vẫn để con đọc cả truyện tranh và truyện chữ.

Những cuốn artbook đẹp luôn hấp dẫn độc giả nhỏ tuổi

Nói về sự điều chỉnh từ truyện tranh sang truyện chữ, TS. Dương cho rằng rất đơn giản, phụ huynh chỉ cần dịch chuyển dần dần những cuốn truyện chữ có nội dung hấp dẫn, dễ đọc.

Còn nhà văn Di Li cho rằng quan niệm truyện chữ tốt hơn truyện tranh là một hiểu lầm khá phổ biến. Nữ nhà văn lấy ví dụ: tôi từng biết có những cháu học rất kém, điểm rất thấp đến mức cô giáo phải đầu hàng không thể dạy được và cho cháu đi làm sinh chắc vân tay. Sau đó phát hiện cháu không thể tiếp thu được qua phương pháp nghe.

Những độc giả nhí này cũng bị những cuốn sách tranh, truyện tranh hấp dẫn. Ảnh: Nam Nguyễn

Từ ví dụ trên, nhà văn Di Li nhận định: mỗi người có thể tiếp thụ qua một phương pháp khác nhau. Có người tiếp thu rất tốt qua phương pháp đọc và có thể tự học, có người tiếp thụ qua phương pháp nghe và có người tiếp thụ qua phương pháp có hình ảnh trực quan sinh động. Đó là lý do khiến có những trẻ chỉ đọc được truyện tranh mà không thể đọc truyện chữ. Bởi nếu đọc truyện chữ trẻ phải có óc tưởng tượng. Nhưng có những trẻ không thể tưởng tượng được hình ảnh qua con chữ. Cho nên chúng ta không thể áp dụng máy móc trẻ nào cũng giống như nhau. Và cũng đừng so sánh tại sao đứa trẻ này đọc truyện chữ mà con mình hay đứa trẻ khác chỉ đọc truyện tranh… điều này chả có vấn đề gì cả, miễn là các cháu thích đọc, truyện tranh hay truyện chữ cũng tốt.

Nhà văn Di Li chỉ lưu ý các bậc phụ huynh là hãy chọn cho con dù là truyện tranh hay truyện chữ cũng phải bổ ích, không nên chọn truyện tranh bạo lực.