Trung Quốc gia tăng ảnh hưởng tại Afghanistan

"Bộ ba mở rộng"

Theo hãng AP, các quan chức ngoại giao đến từ Trung Quốc, Nga, Pakistan và Mỹ dự kiến sẽ tổ chức nhóm họp "Bộ ba mở rộng" tại tỉnh An Huy, Trung Quốc vào thời gian tới nhằm thảo luận các vấn đề liên quan đến Afghanistan. Bộ Ngoại giao Trung Quốc và Mỹ ngày 29/3 đã xác nhận thông tin trên.

Trong một thông điệp gửi đến đại diện nhóm các nước tham gia ở tỉnh An Huy, Trung Quốc, Chủ tịch Tập Cận Bình bày tỏ mong muốn Bắc Kinh sẽ gia tăng ảnh hưởng tại Afghanistan sau khi Mỹ rút quân khỏi quốc gia này vào tháng 8 năm ngoái.

"Một Afghanistan hòa bình, ổn định, phát triển và thịnh vượng là điều mà người dân Afghanistan mong muốn và là nỗ lực đáp ứng lợi ích chung của các nước trong khu vực cũng như cộng đồng quốc tế", Chủ tịch Tập Cận Bình nhấn mạnh. "Trung Quốc luôn tôn trọng chủ quyền, sự độc lập và toàn vẹn lãnh thổ của Afghanistan đồng thời cam kết hỗ trợ vì sự phát triển hòa bình và ổn định của Afghanistan."

Trung Quốc hiện vẫn tuân thủ chính sách nghiêm ngặt "không can thiệp" vào công việc nội bộ của các quốc gia khác, bao gồm cả việc phản đối những hoạt động được cho là vì mục đích nhân đạo.

Mặc dù chính quyền Taliban vẫn chưa được công nhận chính thức nhưng Trung Quốc gần đây đã gia tăng ảnh hưởng nhiều hơn ở Afghanistan thông qua một số hoạt động.

Một tháng trước khi Taliban lên nắm quyền, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị đã có cuộc gặp gỡ phái đoàn cấp cao của Taliban vào 28/7/2021 tại thành phố cảng Thiên Tân của Trung Quốc. Ông Vương Nghị gọi đây là lực lượng nòng cốt quan trọng đối với hòa bình và tái thiết ở Afghanistan. Sau cuộc gặp với ông Vương Nghị, phía Taliban nói họ hy vọng Trung Quốc có thể đóng vai trò kinh tế lớn hơn. Pakistan là nơi Trung Quốc hiện đang rót tiền xây dựng cơ sở hạ tầng cho sáng kiến Vành đai - Con đường.

Trong tuần trước, Ngoại trưởng Vương Nghị đã đến Kabul gặp gỡ thủ lĩnh của Taliban. Chuyến thăm của Ngoại trưởng Trung Quốc đến Afghanistan ngày 24/3 không được các bên công khai trước lịch trình và chỉ được thông báo khi ông đã đến nơi . Bộ Ngoại giao Afghanistan cho biết hai bên đã trao đổi về mở rộng "quan hệ kinh tế và chính trị". Ông Vương còn thảo luận với giới chức Taliban về mảng khai thác mỏ ở Afghanistan, vốn là hướng đầu tư đang được nhiều tập đoàn Trung Quốc quan tâm. Afghanistan được biết đến là quốc gia có trữ lượng đồng, than, sắt, khí đốt, thủy ngân, vàng, lithium và thorium chưa được khai thác lớn nhất thế giới, với giá trị ước tính khoảng một nghìn tỷ USD..

Ảnh hưởng của Trung Quốc tại Afghanistan

Theo hãng AP, Trung Quốc gia tăng ảnh hưởng, góp phần quan trọng vào sự ổn định và phát triển của Afghanistan dưới thời Taliban trong các cuộc họp đa quốc gia bắt đầu triển khai từ ngày 30/3.

Cuộc đàm phán mang lại cơ hội hiếm có để Nga và Mỹ cùng nhau giải quyết các vấn đề nhức nhối liên quan Afghanistan bất chấp các khác biệt sâu sắc từ xung đột Ukraine.

Các đặc phái viên tại Afghanistan từ Trung Quốc, Mỹ và Nga, còn gọi là "Bộ ba mở rộng" cũng sẽ triệu tập riêng với Bộ trưởng Ngoại giao các nước đến từ Trung Quốc, Nga, Pakistan, Iran, Tajikistan, Turkmenistan và Uzbekistan trong thời gian tới.

"Trung Quốc, Mỹ, Nga và Pakistan là những quốc gia có ảnh hưởng đáng kể đến vấn đề Afghanistan", Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Uông Văn Bân nhấn mạnh." Hội đàm sẽ tạo ra tiếng vang tích cực nhằm củng cố hơn nữa sự đồng thuận của tất cả các bên, giúp Afghanistan đạt được hòa bình, ổn định và phát triển sớm nhất."

Chi tiết cuộc hội đàm chưa được công bố rõ.

Bộ trưởng ngoại giao hai nước Qatar và Indonesia cũng được mời tham dự cuộc họp giữa các nước láng giềng với tư cách là khách mời. Bộ trưởng Ngoại giao do Taliban bổ nhiệm là ông Amir Khan Muttaqi cũng sẽ đại diện cho Afghanistan tham gia cuộc họp.

Theo thông tin từ Bộ Ngoại giao Mỹ, Đặc phái viên đặc biệt của Mỹ tại Afghanistan Tom West cũng sẽ tham gia hội đàm Ba bên mở rộng. Theo nguồn tin giấu tên, Pakistan cũng sẽ tham dự và Trung Quốc sẽ mời đại điện của Taliban tham gia.

"Hội đàm sẽ dựa trên cam kết của Taliban về việc xây dựng một chính phủ hòa nhập, không phải là nơi trú ẩn an toàn cho khủng bố, duy trì ổn định, phát triển kinh tế và tôn trọng nhân quyền, quyền của phụ nữ", Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Uông Văn Bân cho biết.

Cuộc họp dự kiến tổ chức ở tỉnh An Huy vào thời gian tới.

Nhà khoa học chính trị Đại học Columbia và là một chuyên gia về vấn đề Trung Á nói rằng, Trung Quốc sẽ trở thành quốc gia dẫn đầu trong chương trình hỗ trợ nhân đạo, phát triển các dự án kinh tế ở Afghanistan và sẽ công khai kêu gọi Mỹ giải phóng tài sản bị đóng băng của chính quyền Afghanistan trước đây.

"Trung Quốc có thể sẽ tiếp tục gia tăng ảnh hưởng ở Afghanistan trong thời gian tới", ông Cooley nhấn mạnh.